Samarqand davlat universiteti I. U. Urazbaev n. J. Xodjaeva j. Qudratov


-rasm. Bakteriya xujayrasining tuzilishi



Download 32,89 Kb.
Pdf ko'rish
bet37/111
Sana30.01.2023
Hajmi32,89 Kb.
#905485
1   ...   33   34   35   36   37   38   39   40   ...   111
Bog'liq
438cce77cd0fc5de0e97fcaf81b20fc8 TUPROQ BIOLOGIYASI VA EKOLOGIYASI

5-rasm. Bakteriya xujayrasining tuzilishi 
Kiritmalar. 
Sitoplazmada har xil shaklga ega bo‗lgan granulalar 
uchraydi. Ularning hosil bo‗lishi. mikroorganizmlarning o‗sadi gan 
muhtga, fizik - kimyoviy xususiyatlargabog‗liq bo‗lib kiritmalar 
mikroorganizmlarning doimiy belgilari emas. 
Ko‗p incha kiritmalar mikroorganizmlarga energiya va uglerod manbai 
bo‗lib xizmat qiladi Ular mikroorganizmlar yaxshi oziqa muhtida 
usgandagina hosil bo‗ladi. va yomon muhtga tushganda esa sarflanadi. 
Kiritmalar katoriga gliqog‗en (hayvon kraxmali), granulyoza, 

- oksimoy 
kislota, volyutin (polifosfatlar), oltingugurt tomchilarini kiritish mumkin. 
Kiritmalarning hosil bo‗lishi., ko‗p incha oziqa muhtini tarkibiga bog‗liq 
bo‗ladi.. Masalan, tajribalar yordamida glisyerin va uglevodlarga boy oziqa 
muhtida usgan bakteriyalarda volyutin, vodorod sulfidga boy muhtda 
oltingugurt hosil bo‗lishi. aniqlangan. Bazi oltingugurt bakteriyalarida 
amorf holdagi CaCO
3
uchraydi. Ulardan tashqari, bakteriya hujayrasida 
oqsillar, fermentlar, uglevodlar, aminokislotalar, RNK, nukleotidlar, 
pigmentlar uchraydi. Hujayrada mayda molekulyar birikmalar borligi 
hujayra osmotik bosimini saqlab turadi 
Kapsula, shilimshiq qavat va g‘ilof tuzilishi.
Prokariotlarning 
hujayra qobig‗i tashqi tomondan asosan shilimshiq qavat bilan o‗rab 
turiladi. Ular strukturaviy tuzilishiga qarab kapsula, shilimshiq qavat yoki 
g‗ilof nomini olgan. 
Agar bu qavat 0,2 nmk dan ko‗p bo‗lsa va hujayra qobig‗iga 
mustahkam birikkan bo‗lsa, kapsula deyiladi.Agar bu qavat strukturasiz 
amorf tabiatga ega bo‗lsa, hujayradan oson ajralsa shilimshiq qavat 
bo‗ladi. G‗ilof kapsuladan yupqa 


68 
strukturasi bilan farqlanadi. Ular muhim ahamiyatga ega, parazit turlarda 
virulentlik xususiyatini oshiradi, mexanik ta‘sirdan, qurib qolishdan 
asraydi, faglarning qurib qolishiga to‗sqinlik qiladi. Ba‘zan shilimshiq 
qavat oziq modda manbai bo‗lib xizmat qiladi. 
Kapsula. 
Ko‗pchilik bakteriyalarni hujayra devori shilimshiq 
modda bilan o‗ralgan bo‗lib kapsula deb ataladi. Ximiyaviy tarkibi 
bo‗yicha kapsulalar ikki tipga bo‗linadi. Bir xillari polisaxaridlardan, 
ikkinchilari esa polipeptidlardan iborat bo‗ladi. Ammo ba‘zi kapsulalar 
lipidlardan (sil bakteriyalari), getropolisaxaridlardan va boshqa 
moddalardan iborat bo‗ladi. Kapsulada 98% gacha suv bo‗ladi. Shuning 
uchun ular qo‗shimcha osmotik to‗siq hosil qilib, bakteriyalarni qurib 
qolishdan, mexanik 
ta‘sirotlardan va boshqa tashqi muhitni noqulay ta‘siridan himoya qiladi. 

Download 32,89 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   33   34   35   36   37   38   39   40   ...   111




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish