Samarqand davlat universiteti I. T. Ergashev, B. M. Eshonkulov,D. S. Normurodov, F. A. Oblokulov

 
 
 
 

---

60 
5 – jadval
Bir yilda ikki hosil olish hisobiga kartoshka ertapishar navlarining 
jadallashgan urugʻchilik tartibi
 
Yil
Umumqobil
Yili
Jadallashgan
Ekish 
muddati 
Birinchi
Sogʻlom 
oʻsimliklarni 
tanlash
Birinchi
Virus sogʻlom 
tuganaklarni 
olish
Baxorgi
Ikkinchi
1 yil klonla-
rini sinash
Klonlarni 
birinchi sinash
Yozgi
Uchinchi
2 yil klonla-
rini sinash 
Ikkinchi
Klonlarni 
ikkinchi 
sinash
Baxorgi
Turtinchi
Supersuperelita
Superelita
Yozgi
Beshinchi
Superelita
Uchinchi
Elita
Baxorgi
Oltinchi
Elita
Jadvaldan ko`rinib turibdiki, ikki hosilli ekin sifatida kartoshka 
urugʻchiligini joriy qilish xisobiga bu ekinning elitasini olish ikki barobar 
tezlashib, umum qabul qilingan sxema bo`yicha olti yil o`rniga uchinchi yil oxirida 
elita olinadi. 
Tajribalar asosida (1989 – 1992 yy) isbotlangan, virussiz tuganaklardan 
jadallashgan usulda olingan elita umumqabul qilingan usulda yetishtirilgan elitaga 
nisbatan 25 – 30% yuqori hosil beradi. Virussiz asosda jadalashgan uslubda 100 t 
xisobidan elita yetishtirish tartibi 5 – rasmda keltirilgan. 
Yozgi yangi kovlab olingan tuganaklarni qaytadan ekish uchun 
tuganaklarning biologik tinim davrini buzish talab qilinadi. Bular uchun hosilni 
kavlashdan oldin oʻsimliklar ommaviy gullagach, 20 – 25 kundan keyin palagi 
o`rib tashlanishi yoki dessikasiya qilinadi va tuganaklar quyidagi tarkibga ega 
boʻlgan eritmaga botirib olinishi kerak. 100 l suvga 1.0 kg, 1,0 kg rodonli kaliy, 
0,5g, gibberillin, 2 g, kaxrabo kislotasi 10 g bor kislotasi , 5-10 g, marganis , mis 
sul‘fat va 6,0 kg TMTD aralashtirib 3 t. urugʻlik kartoshka ishlanadi. Urugʻlik 
tuganaklar bu eritmada 1,0-1,5 min, ivitiladi. 

---

61 
Bu ekinni yetishtirishning asosiy agrotexnik xususiyatlaridan biri oʻsimliklar 
unib chiqqunicha tuproq namligini yetarli miqdorda saqlash va begona o`tlarga 
qarashi kurashishdir. Qilgan tadbirlar xuddi bahorgi muddatda ekilgan 
kartoshkanikidek bajariladi.