Samarqand davlat universiteti fizika fakulteti umumiy fizika kafedrasi

Yumshoq ferromagnetiklar	µmax	JT, Tl
Hk,  	JQ,Tl
Vodorodda quydirilgan sof temir	28.000	17.28*10^-2	2.0	1.6*10^-2
Yumshoq temir	8.000	17.2*10^-2	40.0	6.72*10^-2
Kremniyli temir	10.000	2.00*10^-2	56.0	12.0*10^-2
	15.000	16.0*10^-2	28.0	4.0*10^-2
			240.0	8.0*10^-2
Uglerodli temir	3.000	14.4*10^-2	368.0	3.2*10^-2
Kuydirilgan cho’yan	2.000	12.8*10^-2	4.8	4.0*10^-2
permalloy	80.000	8.0*10^-2	4.0	4.8*10^-2
Gipernik	70.000	8.8*10^-2
perminvar	2.000	12.8*10^-2	80	3.2*10^-2

1.2-jadval

Qattiq ferromagnetiklar	HK,  	JQ, TL
Magnetik (Feo*Fe2O4)	4000	4.8
Uglerodli po’lat (1% C)	3200-4800	7.2-5.6
Xromli po’lat (3% GCh, 1% C)	4800-6400	8.4-6.8
Volframli po’lat (6% W, 1% C)	4800-6400	9.2-7.6
Kobolt po’lat (15:30% Co, 5% W,5% Xr, 1% Mn)	16000-24000	7.2-6.4
Nikel-alyuminiy p‘o’lat (25% Ni, 12% Al)	56000	4.0
Titan-kobalt p‘o’lat (10% Ti, Co)	72000	5.6

D omen turlari juda ko’p. Ulardan eng oddiysi, polosali (tasmali) tuzilishi ferromagnit monokristallarda kuzatilishi mumkin (1.3-rasm).
Qo’shni har xil yo’nalishdagi magnitlangan-likka ega bo’lgan sohalar orasida o’tish qavatlar mavjud. Bu qatlamlar devorlar yoki domen chegaralari deb ataladi. Domenlardagi magnitlanganlik bir yo’nalishdan ikkinchisiga o’tish 180⁰ Blox devori orqali o’tadi (1.4-rasm)

Rasmning chap tomonida tasmali domen tuzilishga ega bo’lgan namunada ikki qo’shni domenlar orasidagi Blox devori ko’rsatilgan. O’ng tomonda bir domendan ikkinchisiga o’tish natijasida magnitlanganlik yonalishining o’zgarishi ko’rsatilgan

1 80° Blox devorlaridan tashqari magnit moddalarda Neel chegaralari ham kuzatilishi mumkin. Neel chegarasida magnitlanganlik burilishi namuna yuzasiga parallel holda o’tadi (1.5-rasm). Neel devorlari juda ingichka namunalarda kuzatilishi mumkin.

Agar bizda ingichka plastinkaning yengil magnitlanish uchun uning yuzasiga perpendikular bo’lsa unda bu modda qiyyin o’qlar yo’nalishlari juda ko’p bo’lib ular hammasi namuna tekisligida yotadi.
Labirintli struktura. Agar anizotropiya maydon kuchlanganligi maksimal magnitsizlanish kuchlanganligidan katta bo’lsa domenlarning magnitlanganlik vektorlari plastinaning yuzasiga normal (perpendikular) bo’lib ikki xil yo’nalishga ega bo’ladi. Yetarli darajada ingichka plastinalarda kuzatiladigan labirint shakliga ega bo’lgan domenlar qalinligi namuna qalinligiga yaqin bo’ladi (1.6-rasm). Domen chegarasi esa Blox devorlariga ega bo’ladi.
Tashqi magnit maydon ta’sirida (namunaga perpendikulyar joylashgan H_Z) domen strukturasi (tuzilishi) o’zgaradi. Labirintli domenlar plastinka chetlaridan ajralishi mumkin. Natijada domen uzunligi kamayadi, qalinligi unchalik ko’p o’zgarmaydi.
Ma’lum tashqi maydon H_Z ta’sirida mustaqil TSMD hosil bo’lishi mumkin. H_Z ya’na ko’proq bo’lsa, TSMD kollapsini ko’rishimiz mumkin, namuna to’yingan holatga o’tadi. Endi agar biz magnit maydon kuchlanganligi H_Z ma’lum darajada kamaytirsak labirintli domenli struktutra qaytadan paydo bo’ladi. Bu hodisalarni bajariladigan laboratoriya ishida bevosita kuzatish mumkin.
TSMD ingichka (100 -1 qalinlikka ega bo’lgan) magnit bir o’qli ferromagnit monokristall qatlamlarida paydo bo’ladi. Birinchi bo’lib ular RFeO₃ (R-noyob element yoki Y-ittriy) noyob yerli ortoferritlarda keyinchalik ko’p komponentali R₃Fe₅O₁₂ ferrit granatlarda kuzatiladi.
Bu kristallarning yengil magnitlanganlik o’qi tekislikka perpendikulyar bo’lgan qatlamlarda labirint strukturani kuzatishimiz mumkin.
Domenlarni kuzatishning magnitoptik usullari. Domen struktukturalarni kuzatish bir nechta usullarni qo’llash mumkin shu jumladan:

1. 
   Poroshok va magnit suspenzia usuli (Fe₃O₄+suv+sovun)
   
2. 
   Magnitooptika usuli (Faradey va Kerr effektlari).
   
3. 
   Lorens elektron mikroskopiya usuli.
   
4. 
   Rentgenografik usul.
   

Ma’ruzada domenlarning hususiyatlarini tekshirish uchun magnitooptika usuli, ya’ni Faradey effekti qaraladi.