Samarqand davlat universiteti biologiya fakulteti botanika kafedrasi

Ishning  borishi:  to‘pgullarning  barcha  shakllari  va  ularning  xilma  –  xilligini  o‘rganish. 
Botanika  bo‘yicha  o‘quv  dala  amaliyoti  davrida  yig‘gan  gerbariy  misolida  bo‘ladi. 
To‘pgullarning barcha turlarini chizish. 
Ratsemoz (botrik) ochiq to‘pgullarning quyidagi tuzilishi mavjud. 
Oddiy  to‘pgullar.  Asosiy  o‘qda  navbat  bilan  sezilarli,  tartib  bilan  o‘sib  boruvchi 
to‘pgullar tipda gulbandlarda gullar joylashadi (yovvoyi sholg‘om, may marvaridguli, ko‘pchilik 
ayiqtovon, qoraqat, oddiy cheremuxa). 
Oddiy boshoq. Asosiy poyada tartib bilan bandsiz gullar joylashadi (zubturum). 
So‘ta.  Yo‘g‘onlashgan  asosiy  poyada  bandsiz  gullar  joylashadi.  So‘ta  o‘raluvchi  barglar 
yoki qanotlar bilan ta’mirlanib bo‘ladi (makkajo‘xori). 
Boshcha.  Yumaloq  asosiy  o‘qda  kalta  bandli  yoki  bandsiz  gullar  to‘plami  joylashadi 
(sebarga). 

---

 
245 
Qalqon. Pastki gullarning bandi uzun bo‘lib, ustki yuzasi teng bo‘ladi (oddiy nok).  
Oddiy soyabon. Asosiy o‘q qisqargan, barcha gullarning gul bandlari xuddi uning uchidan 
chiqqandek ko‘rinadi va deyarli bir xil uzunlikda bo‘ladi (gilos, piyoz, boychechak)  
Savatcha. Umumiy o‘ram hosil qilib, aylanadi, gullar o‘sib ketgan gul o‘rnida joylashadi. 
Chetki  va  o‘rta  qismida  joylashuvchi  gullarning  differensiatsiyasi  xarakterli  (kungaboqar, 
qoqio‘t, astradoshlar oilasi vakillari) (63-rasm). 
Botrik (ratsemoz) murakkab gullar.