Samarqand davlat universiteti biologiya fakulteti botanika kafedrasi

D  i  x  o  g  a  m  i  ya.  O‘simliklarda  jinsiy  organlarni  (changchi  va  urug‘chilarni)  turli 
muddatlarda etilishiga d i x o g a m i ya (yunon. dixos-ikki qism, bo‘lak; gameo-qo‘shilish) deb 
ataladi. 
Ikki jinsli gullarda changchilar urug‘chiga nisbatan oldin etiladi bu hodisaga proterandria 
(yunon.  proteros-ertaroq;  andros-erkak)  deb  ataladi.  Proterandriya  ko‘proq  chinniguldoshlar, 
astradoshlar,  ziradoshlar  (gulxayridoshlar),  gerandoshlar,  piyozdoshlar  va  boshqa  ko‘pgina 
o‘simliklarda uchraydi. 
Ba’zi ikki jinsli gullarda urug‘chilar changchilarga nisbatan ertaroq ochiladi, bu hodisaga 
proteroginia  (proteros-ertaroq,  gine-ayol)  deb  ataladi.  Bunday  gullar  butguldoshlar, 
ra’nodoshlar,  zubturumdoshlar,  bug‘doydoshlar  va  boshqalar.  Proterandriya,  proteroginiyaga 
nisbatan  ko‘proq  tarqalgan,  bunga  asosiy  sabab  changchilarni,  urug‘chilarga  nisbatan  oldinroq 
yemirilishidir.