Samarqand davlat universiteti biologiya fakulteti botanika kafedrasi



Download 13,88 Mb.
Pdf ko'rish
bet155/432
Sana11.08.2021
Hajmi13,88 Mb.
#145422
1   ...   151   152   153   154   155   156   157   158   ...   432
Bog'liq
botanika yuksak osimliklar sistematikasi.

 
7. Analogik va gomologik organlar. 
O‘simliklardagi  xilma-xil  organlar  evolutsiya  jarayonida  shaklan  keskin  o‘zgarib 
metamorfozga uchrab nasldan-naslga o‘tib, shu darajada o‘zgargan bo‘ladiki, uni qaysi organdan 
kelib chiqib kelishini faqat solishtirma – morfologik usul asosida aniqlash mumkin. Chunonchi, 
analogik  va  gomologik  organlarni  o‘rganish  yuksak  o‘simliklar  vegetativ  va  generativ 
organlarining yoki shu organ qismlarining kelib chiqishini tushuntirishga yordam beradi. 
Analogik organ (yunon. analogiya-o‘xshashlik) – kelib chiqishi har xil, bajarilgan vazifasi 
(funksiyasi)  va  shakli  bir  xil  bo‘lga  organlarga  analogik  organ  deb  ataladi.  Masalan,  zirkning 
tikani  o‘zgargan  barg,  gledichiya  (tikan  daraxt),  do‘lananing  tikani  esa  shaklni  o‘zgartirgan 
novda (shoxcha) dir (46-rasm). 
Gomologik  organ  (yunon.  gologik-o‘xshash,  xos)  kelib  chiqishi  bir  xil,  lekin  tuzilishi, 
shakli  va  bajaradigan  vazifalari  (funksiyalari)  har  xil  bo‘lgan  organlar  gomologik  organlar  deb 
ataladi. Masalan, no‘xatning gajagi, zirkning tikani, nepentesning ko‘zachasimon barglari misol 
bo‘la  oladi.  Bularning  barchasi  kelib  chiqishga  ko‘ra  barg  bo‘lsa  ham,  lekin  turlicha  vazifa 
bajaradi.  Jumladan,  gajak  novda  juda  xilma-xil  funksiyalarni  bajarishga  moslashganligi  uchun 
ham tashqi ko‘rinishi juda o‘zgaruvchandir. Evolutsiya jarayonida barg, poya va ba’zan kurtak 
bir vaqtda metamorfozga uchrab brogan (47-rasm).  
 


 
108 
 

Download 13,88 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   151   152   153   154   155   156   157   158   ...   432




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish