Samarqand davlat universiteti biologiya fakulteti botanika kafedrasi

 
 
 
63 - rasm. Oddiy botrik to‘pgullar: 
1-2 - boshoq va uning sxemasi; 3-4 – shingil va uning sxemasi; 5-6 – qalqon va uning 
sxemasi; 7-8 – soyabon va uning sxemasi; 9-10 – boshcha va uning sxemasi; 11-12 – savatcha va 
uning sxemasi. 
 
Ikkilamchi  ro‘vak.  Ro‘vak  asosiy  o‘qda  shoxlangan  bargli  poyalar  bilan  birgalikda 
to‘pgul  hosil  qiladi  va  boyitilgan  poya  nomi  bilan  yuritiladi  (keng  bargli  veronika,  tekislik 
sebargasi). 
Birlashgan  to‘pgullar  (murakkab  to‘pgullar  kompleksi).  Elementar  (parsial)  to‘pgullar 
umumiy to‘pgulga yig‘ilib, birlashgan to‘pgullarni hosil qiladi. 
Tartibli  to‘pgullar  (agregat  mumkin).  Asosiy  o‘qning  shoxlanishi  va  yon  shoxlarning 
joylashish xarakteri ma’lum tip asosida amalga oshiriladi. 
Murakkab soyabonlar metalkasi o‘qning uchlarida soyabon bilan tugovchi yelpig‘ichsimon 
shoxlangan to‘pgul (panjasimon araliya). 
Savatchalari yelpig‘ich - o‘qning uchlarida savatchalarga ega yelpig‘ichsimon shoxlangan 
to‘pgul (shuvoq). 
Savatcha qalqoni. Uchki o‘qlarda savatcha joylashgan qalqonsimon shoxlangan to‘pgullar 
(xushbo‘y moychechak, oddiy pijma, mingyaproq). 
Soyabonlari shingil. Uchki o‘qlarida soyabonga ega panjasimon shoxlangan to‘pgul (oddiy 
plyush). 
Soyabonli shingil. Uchki o‘qlarida savatchaga ega panjasimon shoxlangan to‘pgul (chereda 
konikshaya). 

---

 
246 
Ikkilamchi  boshchali  soyabon.  Uchki  o‘qlarida  ikkilamchi  boshchaga  ega  soyabonsimon 
shoxlangan to‘pgul (dala ko‘kboshi). 
Botanika bo‘yicha o‘quv dala amaliyotida yig‘ilgan gerbariy misolida to‘pgullarning xilma 
– xilligini o‘rganish. Barcha to‘pgullarni chizish.