Samarqand davlat universiteti biologiya fakulteti botanika kafedrasi

A  n  i  m  o  f  i  l  i  y  a.  O‘rmonlarda  o‘suvchi  daraxtlarning  taxminan  20%  animofil 
o‘simliklar  hisoblanadi.  Cho‘l  va  sahrolarda  o‘suvchi  bug‘doydoshlar  oilasiga  mansub 
o‘simliklarni  ko‘pchiligi  ham  animofillardan  iborat.  O‘tchil  o‘simliklardan  (g‘alla  o‘simliklar, 
qiyoqo‘tlar, shuvoq, nasha, qichitqi o‘t, otquloq, zubturum va boshqalar), daraxtlardan (oqqayin, 
terak,  tol,  qayrag‘och,  yong‘oq,  tut,  dub  (eman),  xurmo  daraxtining  ko‘pchiligi)  animofil 
hisoblanadi. Bu o‘simliklarni  gullari  mayda,  ko‘rimsiz  bo‘lib,  o‘zidan  hid  chiqarmaydi.  Gullari 
oddiy  kosachasimon  gulqo‘rg‘ondan  iborat.  Changlari  mayda  bo‘lib,  juda  ham  ko‘p  hosil 
bo‘ladi.  Bir  yoki  ikki  uyli,  dixogamiya  va  geterogamiya  hodisasi  uchraydi.  Changlar  quruq 
bo‘lib uzoq masofaga tarqaladi. Animofil o‘simliklarda changlarni tarqalishini osonlashtiradigan, 
tebranib turadigan kuchalalar (tol, terak, dub (eman) va boshqalar), changni ilib oladigan uzun-
uzun,  tukdor  va  patsimon  tumshuqchalar  (g‘alla  o‘simliklar,  ko‘pgina  daraxtlar)  bo‘ladi. 
Anemofil  daraxtlarni  ko‘pchiligi  bahorda,  barg  chiqarmasdan  oldin  yoki  barg  chiqishi  bilan 
gullaydi  va  tumshuqchalar  changni  osonlik  bilan  ushlaydi.  O‘tchil  o‘simliklardan  qichitqio‘t 
degan  o‘simlikning  changlari  uzun-uzun  bo‘lib,  g‘uncha  ochilishi  bilan  changdon  kuch  bilan 
ochilib, changlarni sochib yuboradi. Bularning hammasi animofiliyaning eng muhim belgilaridan 
hisoblanadi.