Samarqand davlat universiteti biologiya fakulteti botanika kafedrasi



Download 13,88 Mb.
Pdf ko'rish
bet166/432
Sana11.08.2021
Hajmi13,88 Mb.
#145422
1   ...   162   163   164   165   166   167   168   169   ...   432
Bog'liq
botanika yuksak osimliklar sistematikasi.

K  o  s  a  ch  a  –  gulqo‘rg‘onni  tashqi  aylanmasini  hosil  qiladi.  Ularni  shakli  kosachani 
eslatadi.  Kosachabarglar  yashil  rangda  bo‘lib,  tutashgan  yoki  tutashmagan  bo‘lishi  mumkin. 
Tutashgan kosachalarni uchki qismi birikmay “tishchalar” shaklida bo‘ladi, ularni soniga qarab, 
uni hosil etishda ishtirok etgan kosachabarglarni sonini aniqlash mumkin. Kosachabarglarni bir-
biri bilan yonma-yon qo‘shilib ketgan qismiga naycha deb ataladi. Bu belgi bilan burchoqdoshlar 
oilasini  sistemaga  solishda  naycha  va  “tishchalarni”  uzunligi  inobatga  olinadi.  Kosachabarglar 
aktinomorf va zigomorf shaklda bo‘ladi. 
Kosachabarglarning asosiy vazifasi g‘uncha holidagi gulning yosh va nozik a’zolarini gul 
ochilguncha  himoya  qilishdan  iborat.  Ba’zan  kosachagul  ochilishi  bilan  tushib  ketadi,  bu 
xususiyat  ko‘knordoshlar  oilasiga  xos  belgidir.  Boshqa  oilalardan  masalan,  yalpizdoshlar 
oilasida  kosacha  gul  ochilgandan  keyin  ham  saqlanadi  va  mevalar  saqlanadigan  joy  bo‘lib 
xizmat etadi (masalan, ko‘kparang lagoxilus, kiyiko‘t, mavrak, xapri va boshqalar).  
O‘zbekiston,  Turkmanistonning  tog‘larida  o‘sadigan  tikanli  kserofit  (yunon.  ksero-
qirg‘oq+fiton-o‘simlik),  akantolimon  (qiziltikon,  kampirmurch)  ning  kosachabarglari  qizil 


 
118 
rangda bo‘ladi. Astradoshlar oilasining ba’zi vakillarida meva yoki urug‘larni shamol vositasida 
tarqalishi  uchun  xizmat  qiladigan  parashutga  o‘xshash  popukchalar  kelib  chiqishi  jihatidan 
kosachabargdir (momaqaymoq, qoqi, sariq takasoqol kabi o‘simliklar). 
Kosachabarglar  evolutsiya  jarayonida  uchki  barglardan  kelib  chiqqan.  Bunga  ularning 
rangi,  shakli,  anatomik  tuzilishi  guvohlik  beradi.  Kosachabarglardagi  o‘tkazuvchi  bog‘lamlar 
(naylar)  ning 
soni 
vegetativ 
barglarnikiga  o‘xshash.  Masalan,  ayiqtovondoshlarda 
kosachabarglarning  o‘tkazuvchi  bog‘lamlari  xuddi  vegetativ  barglarnikiga  o‘xshash  uch  qator 
bo‘lib, tojbarg va urug‘chilarda faqat bittadan iborat. 

Download 13,88 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   162   163   164   165   166   167   168   169   ...   432




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish