Samarqand davlat uneversiteti raqamli texnologiyalar fakulteti

SAMARQAND DAVLAT UNEVERSITETI
RAQAMLI TEXNOLOGIYALAR FAKULTETI
INFORMATIKA O`QITISH METODIKASI 3-BOSQICH TALABASI
Umumiy psixologiya
Usmonova Zuhro Azamat qizi
TAQDIMOT

REJA:

• Iroda tushunchasining rivojlanish tarixi.
• Shaxsning irodaviy sifatlari
• Hissiyot nazariyalari
• Emotsiya psixik holat

Iroda tushunchasi

• Inson o`z ehtiyojlarini qondirish uchun faollik ko`rsatar ekan, ba’zan ichki(sub’ektiv) va tashqi (ob’yektiv) to`siqlarga duch keladi. Bu to`siqlarni yengib o`tish va maqsadga erishish uchun undan yanad faolroq bo`lish talab qilinadi. Maqsadga erishish yo`lidas turgan qarama qarshiliklarni bartaraf qilish uchun zo`r berish bilan bog`liq bo`lgan va ma;lum maqsadga yo`naltirilgan ongli harakatlarirodaviy harakatlar deb ataladi.
• Iroda inson faolligining alohida shaklidan iboratdir.
• Iroda odamdan o`z xatti-harakatlarini o`zi boshqarishini, bir qator boshqa intilish va istaklarining tormozlanishini taqozo qiladi.

Irodaviy faoliyatning muhim xususiyatlari
Umumiy irodaviy faoliyatni yoki alaohida aktni amalga oshirishning muhim xususiyatlaridan biri amalga oshirishning muhim xususiyatlaridan biri amalga oshirilayotgan harakatlarning erkin ekanligini anglashdan: “Xohlasam unday, xohlasam bunday qilaman” deyishdan iboratdir.
Odamning irodaviy harakati to`la to`kis determenizmga, ya’ni sababiy bog`lanish qonuniga bo`ysunadi. Shuning bilan birga irodaviy faoliyatning bevosita sabalari sifatida irodaviy harakatlarni belgilab beradigan turli-tuman hayotiy sharoitlar bo`lishi mumkin

Iroda nazariyalari

Irodaviy ya’ni ixtiyoriy harakatlar odamga irsiy yo`l bilan tug`ma ravishda beriladigan harakatlar emas. Irodaviy harakatlar har doim ma’lum sabablarga ko`ra yuzaga keladi. Chet el psixologiyasida iroda erkimligi degan ta’limot yuzaga kelgan bo`lib, bu ta’limotga ko`ra odamning irodasi azaldan belgilangandir. Irodaviy haraktalar odamning shaxsiga, ongiga mutlaqo bog`liq emas. Iroda qandaydir ilohiy kuchga bog`liqdir. Shuning uchun iroda o`z mohiyati jihatidan doimo erkindir.