Samarqand davlat tibbiyot instituti

13.1
Qon tarkibiy qismlarini quyishida bevosita va uzoq 
muddatli asoratlar.
Qon tarkibiy qismlarini quyishdan keyingi asoratlar transfuziya 
vaqtida yoki undan keyingi yaqin vaqt ichida namoyon bo‘lishi mumkin 
(bevosita asoratlar), uzoq vaqtdan so‘ng- bir necha oydan keyin takroriy 
transfuziyada va transfuziyadan keyin ( uzoq muddatli asoratlar) 
namoyon bo‘lishi mumkin. Asoratlarning asosiy ko‘rinishlari: 
Jadval 5.
Qon tarkibiy qismlarini quyishdagi asoratlar 
Asoratlar ko'rinishi 
Sababi 
Bevosita asoratlar
 
a) Immunli asoratlar 
O’tkir gemoliz 
Donor eritrotsitlarining ABO tizimi 
bo’yicha mos kelmasligi 
Gipertermik nogemolitik reaksiya 
Gemotransfuzion vositadagi 
donor granulositlari
Anafilaktik shok 
IgA sinfiga tegishli antitanacha 
 
Eshak yemi 
Plazma oqsillariga antitanacha 
Rivojlanishi yurak kasalliklariga 
bog’liq bo’lmagan o’pka shishi 
Leykositlar antigeniga qarshi 
antitanacha yoki komplementning 
faollashuvi 
b) Noimmun genezli asoratlar
 
O’tkir gemoliz 
Donor eritrositlarining gemolizi, 
saqlash jarayonida harorat rejimining 
buzilishi yoki saqlash muddatining 
eskirishi, quyishga tayyorgarlikda 
qoidalarga rioya qilmaslik, gipotonik 
suyuqlik bilan aralashishi tufayli 
Bakterial shok 
Gemotransfuzion vositaning bakterial 
zararlanishi
 
O’tkir yurak qon- tomir yetishmov- 
chiligi, o‘pka shishi 
Volemik (hajmiy) zo‘riqish 
Uzoq muddatli asoratlar 
a) Immunli asoratlar 

---

K.M. Abdiyev, U.D. Dadajanov, A.G. Madasheva
185 
Gemoliz 
Takroriy transfuziyalardan keyin 
eritrositlar antigenlariga qarshi 
antitanachalar paydo bo’lishi
Transplantatning retsipiyentga qarshi 
reaksiyasi 
Gemotransfuzion vositalar orqali qon 
hujayralarini quyilishi 
Posttransfuzion purpura
Antitrombositar antitanachalar 
paydo bo’lishi 
Eritrositlar, leykositlar, trombositlar 
yoki plazma oqsillariga qarshi 
alloimmunizatsiya 
antigenlarining hosil bo’lishi 
Donorlik turi antigenlarining 
rivojlanishi 
b) Noimmun genezli asoratlar 
Qonda temir moddasini ko‘payishi – 
ichki a’zolar gemosiderozi 
Ko‘p miqdorda eritrositlar massasi 
transfuziuasi
Gepatit 
Ko‘pincha gepatit “C” virusi, kamroq 
gepatit “B”, juda kam gepatit “A” 
virusi 
Parazitar infeksiyalar 
Donorda malyariya mavjudligi