Samarqand davlat tibbiyot instituti

Yog‘li emulsiyalar.
Parenteral ozuqlanish kompleksiga yog‘li 
emulsiyalarning kiritilishi bemor organizmini energetik holatini 
yaxshilaydi, kuchli azotni tejash ta’sirini ko‘rsatadi, plazmaning lipidli 

---

K.M. Abdiyev, U.D. Dadajanov, A.G. Madasheva
127 
tarkibini va hujayralar membranalari tarkibini muvozanatga keltiradi. 
Yog‘lar organizmni o‘rnini to‘ldirib bo‘lmaydigan yog‘ kislotalari 
(linolen, linol, araxidon kislotalari), yog‘da eruvchi vitaminlar (A, K, D) 
va fosfolipidlar bilan ta’minlaydi. Klinik amaliyotda yog‘li 
emulsiyalardan (emulgatsiya qilingan yog‘lar yog‘li emboliyani keltirib 
chiqarmaydi) foydalaniladi. Bunda eng ko‘p foydalaniladigan dori 
vositalari bo‘lib intralipid, lipifizian, infuzolipol, lipofundin, lipomul, 
infonutrol, fatgen va boshqalar hisoblanadi. Yog‘li emulsiyali dori 
vositalari venaga tomchilab daqiqasiga 10-20 tomchi tezligida yuboriladi, 
shuningdek ularni zond orqali oshqozonga yuborish ham mumkin. Yog‘li 
emulsiyalardan foydalanish shok holati, bosh miya jarohati, jigar 
faoliyatidagi buzilishlar, kuchli ateroskleroz holatlarida qo‘llanilishi 
tavsiya qilinmaydi. Ularning infuziyasini o’tkazishdan oldin biologik 
sinama o‘tkazish zarur. 
Uglevodlar
. Uglevodlardan parenteral oziqlanish tizimida energetik 
ehtiyojlarni qondirish, shuningdek oqsillar gidrolizatlariga energeik 
qo‘shimchalar sifatida foydalaniladi. Organizmga yuborilgan uglevodlar 
oqsillar gidrolizatlari parchalanishi va aminokislotalardan hususiy 
oqsillarning shakllantirilishiga yordam beradi. Eng ko‘p foydalaniladigan 
dori vositasi bo‘lib glyukozalar (5%,10%, 20% va 40%) hisoblanadi. 
Ularning qo‘llanilishi tavsiya qilinmaydigan holatlar bo‘lib qandli diabet 
hisoblanadi. Boshqa uglevodlardan esa fruktoza va uglovod spirtlari 
(ksilit, sorbit, mannit) ishlatiladi. Ushbu dori vositalarining o‘zlashtirilishi 
insulinning ta’siri bilan bog‘liq emas va bu qandli diabet bilan 
kasallangan bemorlarda ishlatish mumkin.