Samarqand davlat tibbiyot instituti muxamedova zamira muxammedjanovna rizayev jasur alimjanovich

7-MODDA ROZILIK BERISH HUQUQIGA EGA BO'LMAGAN SHAXSLAR
Ichki qonunchilikka binoan, rozilik berish huquqiga ega bo'lmagan shaxslarni alohida himoya qilish kerak:
(a) tadqiqot va tibbiy amaliyot uchun ruxsatnoma eng yaxshi manfaatlardan kelib chiqqan holda qabul qilinishi lozim.
8-MODDA. INSONNING ZAIFLIGINI TAN OLISH VA SHAXSIYATGA TEGINMASLIKNI HURMAT QILISH
Ilmiy bilimlarni, tibbiy amaliyotni qo'llash va rivojlantirish jarayonida va tegishli texnologiyalar insonning zaifligini hisobga olishi kerak.
9-MODDA. SHAXSIY HAYOTGA TEGINMASLIK VA MAXFIYLIK
Tegishli shaxslarning shaxsiy hayotiga va ularning shaxsiy ma'lumotlariga daxlsizligiga rioya qilish kerak. Mumkin bo'lgan darajada, bunday ma'lumotni xalqaro huquqqa, xususan, inson huquqlari sohasidagi xalqaro me'yorlarga muvofiq yig'ilgan yoki unga muvofiq rozilik berilgan maqsadlar uchun ishlatish yoki oshkor etmaslik kerak.
10-MODDA. TENGLIK, ADOLAT VA TENGLIK
Asosiy tamoyilga rioya qilish kerak barcha odamlarning tengligi ularga adolatli va teng munosabatda bo'lish maqsadlari ularning qadr - qimmati va huquqlari bilan bog'liq
11-MODDA . KAMSITISH VA DAMGALANISHGA YO'L QO'YMASLIK
Inson qadr-qimmatini, inson huquqlarini va asosiy erkinliklarini hurmat qilish tamoyilini buzgan holda, hech qanday shaxs yoki guruh kamsitilmasligi yoki damgalanmasligi kerak.
12-MODDA. MADANIY XILMA-XILLIK VA PLYURALIZMGA HURMAT
Madaniy xilma-xillik va plyuralizmning muhim ahamiyatiga e'tibor qaratish lozim. Shu bilan birga, ushbu masalalar inson qadr-qimmatini, inson huquqlari va asosiy erkinliklarini buzish uchun, shuningdek, ushbu Deklaratsiyada bayon etilgan printsiplarga ziyon etkazish uchun bahona sifatida ishlatilmasligi kerak va bu printsiplarni qo'llash doirasini cheklamasligi kerak.
13-MODDA. BIRDAMLIK VA HAMKORLIK
Shu maqsadda odamlar va xalqaro hamkorlik o'rtasidagi hamjihatlik rag'batlantirilishi kerak.
14-MODDA IJTIMOIY MAS'ULIYAT VA SOG'LIQ
1. Sog'liqni saqlashni mustahkamlash va uning ijtimoiy rivojlanishini rag'batlantirish jamiyatning barcha qatlamlaridagi aholi hukumatlarning asosiy maqsadlaridan biri hisoblanadi.
2. Sog'liqni saqlashning eng yuqori darajasiga ega bo'lganligidan qat'i nazar, har bir insonning irq, din, siyosiy fikr, iqtisodiy yoki ijtimoiy mavqei asosiy huquqlaridan biridir, fan va texnika taraqqiyoti kerak targ'ib qilish:
(a) sifatli tibbiy xizmatlardan foydalanish va eng muhim dori-darmonlardan foydalanish, ayniqsa, ayollar va bolalar salomatligi uchun sog'liqni saqlash hayotning o'zi uchun juda muhim va ijtimoiy va insoniy manfaatlar sifatida qaralishi kerak;
(b) oziq-ovqat va suv ta'minotiga kirishga;
(c) turmush sharoitini va atrof-muhit holatini yaxshilashga;
(d) marginalizatsiyani oldini olish va shaxslarni har qanday tarzda begonalashtirmaslik asoslar mavjudligiga;
(e) ichki qonunchilikka muvofiq shaxsning qashshoqlik va savodsizligi holatlarini kamaytirish, shu bilan birga, rozilik berishga oid qarorni qabul qilish jarayonida, shuningdek rozilikni qaytarib olishda manfaatdor shaxsni iloji boricha ko'proq jalb qilish zarur;
(b) Izlanishlar faqat manfaatdor tomonning sog'lig'i uchun to'g'ridan-to'g'ri foydasi uchun amalga oshirilishi kerak, agar tegishli ruxsat berilsa va ko'zda tutilgan narsalarga muvofiqligi himoya qilish shartlari va alternativa bo'lmagan taqdirda shaxslarni o'z ichiga olgan taqqoslanadigan samaradorlikni o'rganish rozilik berish huquqi bilan amalga oshirilishi zarur.
Salomatlik uchun to'g'ridan-to'g'ri foyda keltirmaydigan tadqiqotlar faqat istisno asosida, eng katta cheklovlar bilan amalga oshirilishi kerak, bunda manfaatdor shaxsni minimal xavfga duchor qilish va shaxsga minimal yukni yaratish kerak, va faqat bunday tadqiqotlar shartlarga rioya qilgan holda bir xil toifadagi boshqalarning sog'lig'iga foyda keltirishi kutilsa qonunda nazarda tutilgan va normalarga muvofiq shaxsning inson huquqlarini himoya qilish zarur. Tadqiqotlarda ishtirokni rad etgan shaxslarni hurmat qilish kerak.