Samarqand davlat chet tillar instituti pedagogika va psixologiya kafedrasi umumiy psixologiya

Bolalarning psixik jihatdan maktabga tayyorligini aniqlash

Bolalarning psixik jihatdan maktabga tayyorligini aniqlashda quyidagi testlardan foydalanish mumkin.
1-test. Ushbu test 6—7 yoshli bolalarning obrazli tafakkurini aniqlashga qaratilgan.
«To‘rtinchisi ortiqcha».
Bolaga ketma-ket ravishda har birida 4 tadan tanish predmetlar tasvirlangan 10 ta kartochka ko‘rsatiladi. 4 tadan 3 tasi bir guruhga taalluqli. Bola ortiqcha bo‘lgan bir predmetni aniq- lashi va nima uchun ortiqchaligini tushuntirib berishi lozim.

1. 
   Piyoz, pomidor, olma, sholg‘om.
   
2. 
   Tol, terak, qayrag‘och, atirgul.
   
3. 
   Echki, tulki, it, mushuk.
   
4. 
   Divan, krovat, stul, narvon.
   
5. 
   Qo‘g‘irchoq, qalam, daftar, ruchka.
   
6. 
   Tovuq, quyon, kurka, xo‘roz va hokazo.
   

Natijalarni tahlil qilish:
Yuqori natija: 7—10 ta kartochkani to‘g‘ri ko‘rsatish va tushuntirish.
O‘rta natija: 7—10 ta kartochkani yarim tushuntirishlar bi­lan ortiqcha predmetning ko‘rsatilishi. Masalan: «Ortiqcha predmet atirgul, qolganlari daraxtlar».
Past natija: 7—10 ta kartochkada ortiqcha predmetning tushuntirishsiz aniqlanishi.
1-test. Maktabga qabul qilinayotgan bolaning fikrlashi va xotirasini quyidagi matn yordamida aniqlash mumkin. «Kunlardan bir kuni sher kasal bo‘lib qoldi. U o‘z uyiga o‘rmondagi barcha hayvonlarni taklif qildi. Ularning ichida tulki ham bor edi. Tulki sherning uyiga kirmasdan, eshik oldida turdi. Sher unga: «Sen nega uyga kirmayapsan?» deb so‘raganida tulki shunday javob beribdi: «Men sening uyingga eltuvchi ko‘plab izlarni ko‘rdim, lekin qaytayotgan bironta ham iz ko‘rmadim». Tulkining javobini izohlab bering.
2-test. Bolalarga so‘zning antonimini topish vazifasini berib, ularning fikrlashi va xotirasini aniqlash mumkin: