Samarqand davlat arxitektura qurilish instituti

 Jismoniy mashqlarning energetik qiymati. 
Sport mashg„uloti insonning ichki bioximik va biofizik «dunyo» sini tubdan 
o„zgartiradi. Deyarli barcha funksional xususiyatlar va tana sifatlar, hatto mushaklar, 
asab hujayralari, ichki organlarning hujayraviy tuzilmalari o„zgaradi. 
Mashg„ulotlar haftada 3 marta (minimum) (jismoniy ahvolni yaxshilash uchun) 
va 2 marta (jismoniy ahvolni saqlash uchun) o„tkazilishi kerak. 
Optimal sog„lomlashtirish samarasini ta‟minlash maqsadida umumiy chidamlilik 
va quvvvatni, tezlik-kuch imkoniyatlarni jismoniy ahvol darajasi past, o„rtadan pastroq 
(60:60%), o„rta (50:50%), o„rtadan baland va baland (40:60%) bo„lgan insonlarda 
rivojlantirish uchun vositalardan kompleks foydalanish tavsiya etamiz. 
Bitta mashg„ulotning davomiyligi jismoniy ahvoli darajasi past, o„rtadan past 
bo„lgan insonlar uchun 40 minut, o„rta darajalilar uchun 30 minutdan kam emas, 
o„rtadan yuqori va baland darajalilar uchun 20 minutdan kam bo„lmasligi kerak. 
Puls rejimi turli yoshdagi va jismoniy ahvoli turlicha bo„lgan insonlar uchun 
quyidagi formula bo„yicha aniqlanadi YUQCH-(190-51)-(A-T), bu erda YUKCH- 
yurak qis qarishlari chastotasi (zarb-min), K - jismoniy ahvol darajasining tartib 
raqami (1-past, 2-o„rtadan past va h.z.), A-yosh (20-59); T-uzluksiz xarakterdagi 
yuklama davomiyligi, minut (10-50). 
Mustaqil mashg„ulotlar uchun soddalashtirilgan formula quyidagicha ifodalanadi. 
20-29 yoshda -3-10-K 
30-39 yoshda -3-9-K 
40-49 yoshda -3-8-K 
Bu erda, 3 - bir haftada mashg„ulotlar chastotasi: 10, 9, 8, 7 mashqlarning siklli 
turlari hajmi (km); K-yugurish va yurish (1,9); suzish (0,1); velosiped haydash (1,0) 
koeffitsientlari. 
 
Muntazam yuklamada energiyaning sarflanishi haqida ma‟lumot 
Jismoniy faoliyat 
turi 
Masofa (km) 
Jadallik 
6 km-soat