Самарљанд шаќри атмосфераси, уни ифлослантирувчи манбалар ва олдини олиш чора тадбирлари



Download 1,3 Mb.
Pdf ko'rish
bet8/57
Sana31.12.2021
Hajmi1,3 Mb.
#204345
1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   ...   57
Bog'liq
samarqand shahri atmosferasini ifloslantiruvchi manbalar va ularning oldini olish tadbirlari. (1)

                                                          

kisloroddan  (20,95  %)  iborat.  Yana  unda  normada  argon  (0,93  %),  karbonat 

angidrid  gazi  (0,03  %)  va  juda  kam  miqdorda  inert  gazlar  (neon,  geliy,  ksenon, 

kripton), ammiak, metan va boshqalar mavjud. Kislorod va karbonat angidridning 

yer  yuzidagi  tirik  organizmlarning  hayotidagi  va  o’simliklar  fotosintez 

jarayonidagi roli judda katta. Azot (N

2

) misli yo’q biogen element ekanligi, chunki 



u  oqsil  va  nuklein  kislotalar  tarkibiga  kirishi  va  atmosfera  azot  uchun  tugamas 

manba hisoblanishida o’z aksini topgan. 

Atmosferaning  2  asosiy  ifloslanish  manbasi:  tabiiy  (vulqonlar,  changli 

bo’ronlar, o’rmonlar yonishi, o’simliklar va hayvonlar qoldiqlaridan gaz chiqishi) 

va  suniy  yoki  antropogen  –  isitish-energetik  komplekslari,  zavod  va  fabrikalar, 

transportlar  va  boshqalar  kiradi.  Xullas,  atmosferaning  ifloslanishida  og’ir 

metallarning  –  qo’rg’oshin,  kadmiy,  simob,  mis,  rux  kabilar  ishlab  chiqirish 

korxonalari  asosiy  komponentlaridan  biridir.  Havoning  qo’rg’oshin  bilan 

ifloslanishi  juda  dolzarb  hisoblanadi.  U  o’simliklar  va  tirik  organizmlarga  salbiy 

ta’sir ko’rsatadi. 

O’zbekiston  Respublikasi  mustaqillikka  erishgandan  so’ng  [1991], 

yaqinlashib  kelayotgan  ekologik  inqirozning  oldini  olish  uchun  ko’plab  chora-

tadbirlar ko’rildi. Ushbu masala yuzasidan respublikamiz prezidenti I.Karimovning 

(1997):  «O’zbekiston  XXI  asr  bo’sag’asida,  havfsizlikka  tahdid,  barqarorlik 

shartlari va taraqqiyot kafolotlari» kitobida O’zbekistondagi ekologik muammolar 

atroflicha tahlil qilingan. Unda shaharlar atmosferasining ifloslanishi hususida ham 

fikrlar berilgan va tavsiyalar ko’rsatilgan. 

A.To’xtayev,  A.Xamidovlarning  [43]  «Ekologiya  asoslari  va  tabiatni 

muxofaza  qilish»,  A.To’xtayev  [45]  ning  «Ekologiya  asoslari»  nomli  o’quv 

qo’llanmalarida  O’zbekiston  shaharlarining  ekologik  muammolari  va  xususan 

atmosfera xususida to’xtalib o’tilgan. 

Xususan  atmosfera  havosining  ifloslanishini  A.To’xtayev  [45]  atroflicha 

tadqiq  qilgan.  U  benzin  va  solyarka  yonilg’isi  bilan  harakatlanuvchi 

transportlardan chiqadigan zaharli gazlarni ushbu jadvalda (1.1) aniq tasvirlangan. 





Download 1,3 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   ...   57




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish