Самарқанд иқтисодиёт ва

Ҳисоблаш усули
Аннуитетнинг келгуси қийматни аниқлайдиган коэффициенти
1	1,0000	1,0000	1,0000
2	1,1200	1,0000 + 1,1200	2,1200
3	1,2544	2,1200 + 1,2544	3,3744
4	1,5735	3,3744 + 1,5735	4,9479
5	1,7623	4,9479 + 1,7623	6,7102
6	1,9738	6,7102+1,9738	8,6840
7	2,2106	8,6840 + 2,2106	10,8946
8	2,4759	10,8946 +2,4759	13,3705
9	2,7730	13,3705 +2,7730	16,1435
10	3,1058	16,1435+3,1058	19,2493

90
Ушбу усул билан аниқланган коэффициентларнинг миқдори 4-иловада келтирилган.
Ушбу жадвалдаги маълумотларга асосан «Жамшид» фирмасининг маълумотларини қўллаб ечилса, беш йилдан кейин қуйидаги натижага эга бўлиш мумкин (Z = 12 %) :

Акқ = 50,0 х 6,7102 = 335,5 минг сўм

Бу маълумотлардан хулоса шулки, агар «Жамшид» фирмаси беш йил давомида ҳар йили 50 минг сўмдан инвестиция қўйиб борса, беш йилдан кейин 12 % лик ставка билан унинг пули 335,5 минг сўмга етади. Агар уни инвестицияга қўймасдан ҳар йили 50,0 минг сўмдан тўплаб борганда эди, унинг маблағи шу беш йилда атиги 250,0 минг сўмни (50 х 5) ташкил қилган бўлур эди. У ўз маблағини инвестицияга қўйиб шу беш йил мобайнида 85,5 минг сўм (335,5 - 250,0) фойда қилибди. Шундай қилиб, маблағни инвестицияга қўйиш уни оддий сақлашдан кўра анча самарали эканлигига гувоҳ бўлдик.

Оддий аннуитетнинг келгуси қиймати қопланадиган аннуитет усули билан ҳам баҳоланади. У ҳолда вазият бир мунча ўзгаради.
Қопланадиган аннуитет коэффициенти бирга камайтириб олинади, чунки тўлов йил бошида амалга оширилади. У ҳолда қопланадиган аннуитетнинг келгуси қиймати (Қакқ) қуйидагича аниқланади:

Қакк = Ас х (Кка_i - 1) ;

Қопланадиган аннуитет деганда асос сўммага қопланадиган аннуитет коэффициентининг бирга камайтирилган миқдори билан ҳисобланган асосий сўмманинг келгуси қиймати тушунилади.
Бизнинг мисолимизда Қакк.нинг миқдори қуйидагича бўлади:

Қакк = 50 х (6,7102 - 1) = 285,5 минг сўм.

Бу ҳолда ҳам мулкдор ўз маблағини инвестицияга қўйганлиги туфайли 35,5 минг сўм (285,5 - 250,0) фойда қилган.

91
Умумий хулоса шундан иборатки мулкдор агар ортиқча мулкка эга бўлса уни сақлаб ўтирмасдан «ишлатиш» лозим экан. У ҳолда «пул яна пул топади». Инвестициянинг мақсади ва моҳиятига қараб уни баҳолашнинг турли усулларидан фойдаланиш мумкин экан.

3.