Самарқанд иқтисодиёт ва сервис институти

 
 
 
4-chizma. Buxgalteriya balansi turlari. 
 
Buxgalteriya balansi turlari
Tuzilish sanasiga 
ko‘ra 
1.Kirish (ta’sis) balansi; 
2.Boshlang’ich balans; 
3.Hisobot balansi; 
4.Tugatish balansi; 
5.Birlashtirish va ajratish balansi. 
Ma’lumotlarni 
jamlashiga ko‘ra 
1.Yig’ma balans; 
2.Alohida balans; 
3.Konsalidatsiyalashtirilgan balansi. 
Subyektlar 
mulkchilik ko‘ra 
1.Davlat byudjeti muassasalari balansi; 
2.Xo’jalik yurituvchi subyektlar balansi. 
Ma’lumotlarni 
jamlash sikllariga 
ko‘ra 
1.Sinov balansi; 
2.Tuzatilgan sinov balansi; 
3.Yakuniy balans. 
Tozalash usuliga 
ko‘ra 
1.Brutto-balans; 
2.Netto-balans. 

---

30 
Tuzilish vaqtiga ko‘ra 
buxgalteriya balanslari kirish, joriy, tugatish, bo‘linish va 
birlashtirish balanslariga bo‘linadi. 
Kirish balansi 
korxonaning tashkil topish paytida tuziladi. U korxona o‘z faoliyatini 
boshlayotgan boyliklar summasini belgilaydi. Kirish balansida ustav kapitali ta'sis hujjatlari 
bo‘yicha va unga doir badallar pul mablag‘lari, boshqa mol-mulk ko‘rinishida aks ettiriladi va 
hokazo. 
Joriy balanslar 
korxona qonunchilik bilan belgilangan muddatlarda vaqti-vaqti bilan tuzilib 
turiladi. (Oylik, choraklik, yarim yillik, yillik). 
Tugatish balansi 
korxona faoliyatini tugatish sanasida mol-mulk va uning manbalari 
holatini tavsiflash uchun tuziladi. Tugatish balansi asosida tugatish komissiyasi korxonaning 
tugatilish paytidagi kreditorlik va debitorlik qarzlari summasini belgilaydi, so‘ngra kreditorlar bilan 
hisob-kitob qiladi, keyin korxonani tashkil etish chog‘ida muassislar tomonidan ustav kapitaliga 
kiritilgan badallarni qaytaradi. So‘ngra korxona mol-mulkining qolganini uning muassislari 
o‘rtasida taqsimlaydi, ya'ni barcha uzil-kesil hisob-kitoblarni amalga oshiradi. 
Tugatish balansida xo‘jalik subyektining aktivlari tugatish komissiyasi bahosida, ya'ni ular 
sotilishi mumkin bo‘lgan bahoda aks ettiriladi. Olinishi umidsiz qarzlar va zararlar tugatish 
balansiga kiritilmaydi.