Самарқанд иқтисодиёт ва сервис институти

Masalalar va misollar 
Tovar-moddiy zahiralarni baholashning tavsiya qilingan usullaridan tanlangan usul 
hisob siyosatida aks ettirilishi lozim.
№ Xo‘jalik muomalalarining mazmuni Summasi, so‘m 
Schyotlar bog‘lanishi 
Dt 
Kt 
1 Materiallar (yoqilg‘i) xo‘jalik ichida bir 
javobgar shaxsdan ikkinchisiga 
o‘tkazildi
400 000 
2 Mol etkazib beruvchilardan sotib olingan 
materiallar (ehtiyot qism) kirim qilindi
900 000 
3 Asosiy ishlab chiqarishdan mate-riallar 
(urug‘lik) omborga kirim qilindi 
120 000 
4 Tekinga olingan materiallar (ehtiyot 
qismlar) kirim qilindi
50 000 
5 Tayyor mahsulotlar urug‘lik tarkibiga 
o‘tkazildi 
150 000 
6 Asosiy vositalarni tugatishdan 
materiallar (ehtiyot qismlar) olindi
20 000 
7 Sotib olingan materiallar (qurilish 
materillari) kirim qilindi (jismoniy 
shaxslardan) 
120 000 

---

305 
№ Xo‘jalik muomalalarining mazmuni Summasi, so‘m 
Schyotlar bog‘lanishi 
Dt 
Kt 
8 Ta’sischilar ulush sifatida materiallar 
(xo‘jalik inventarlari) qo‘shdi 
200 000 
9 Materiallar inventarizatsiyasi vaqtida 
aniqlangan oshiqcha mate-riallar 
(idishlar) kirimga olindi
40 000 
10 Yaroqsizligi(nuqsoni) aniqlangan 
materiallar (idishlar) mol etkazib 
beruvchilarga qaytarildi 
90 000 
11 Qurilish materiallari tugallan-magan 
qurilishga berildi 
70 000 
12 Materiallar ishlab chiqarishga sarflandi: 
-asosiy ishlab chiqarishga (urug‘lik) 
-yordamchi ishlab chiqarishga (ehtiyot 
qism)
-umumishlab chiqarishga (qurilish 
materiallari) 
-davr xarajatlariga (yoqilg‘i) 
90 000 
65 000 
25 000 
45 000 
13 Xizmat ko‘rsatuvchi xo‘jaliklarga 
inventarlar berildi
35 000 
14 Xom-ashyo va materiallar sotishga 
jo‘natildi 
60 000 
15 Materiallar (ehtiyot qism) boshqa 
korxonalarga qimmatli qog‘ozlar 
hisobiga berildi
55 000 
16 Materiallar (yoqilg‘i) asosiy vositalarni 
tugatishda ishlatildi 
20 000 
17 Inventarizatsiya paytida mate-riallar 
(inventarlar) kamomadi aniqlandi 
10 000 
18 Mahsulotlarni sotish uchun idishlar 
berildi 
35 000 
Masala; 
Korxona 1000 kg moyli bo‘yoq sotib oladi. Materiallar hisobi haqiqiy tannarxi 
bo‘yicha yuritiladi. Etkazib beruvchining hisob-kitob hujjatlariga ko‘ra 1 kg bo‘yoqning 
narxi 2160 so‘mni tashkil qiladi, shu jumladan QQS - 360 so‘m.
Qo‘shimcha ma’lumot: 
Sotib olingan materiallarning haqiqiy tannarxini shakllantirish. 

---

306 
Tovar-moddiy zahiralarining tannarxini shakllantirish va ularni baholash tartibini 
tartibga soluvchi asosiy me’yoriy hujjatlar bo‘lib O‘zRning 30.08.1996 y.dagi 279-I-
son»Buxgalteriya hisobi to‘g‘risida»gi Qonuni, O‘zR VMning 05.02.1999 y.dagi 54-son 
qarori bilan tasdiqlangan Xarajatlar tarkibi to‘g‘risidagi Nizom va O‘zR AV tomonidan 
17.07.2006 y.da 1595-son bilan ro‘yxatga olingan 4-son BHMS»Tovar-moddiy zahiralar» 
hisoblanadi. 
Sotib olingan bo‘yoqning haqiqiy tannarxi 1800 ming so‘mni tashkil qiladi (1000 x 
1800 so‘m).