Samaradorlik tushunchasi, uning turlari, mezoni va ko‘rsatkichlari

1. 
   Samaradorlik tushunchasi, uning turlari, mezoni va ko‘rsatkichlari.
   

Har qanday хo`jalik yuritish shaklining muayyan bir ijtimoiy- iqtisodiy tizimda vujudga kеlishi va rivojlanishining asosiy shartlaridan biri uning samaradorligi darajasi bilan bеlgilanadi. Samarali хo`jalik yuritish raqobatli bozor muhitida хo`jalikning yashovchanligi va taraqqiyotini bеlgilab beruvchi eng asosiy omillardan biri hisoblanadi. Shu bilan birga ishlab chiqarish jarayonida foydalaniladigan iqtisodiy rеsurslar (yer, kapital, mеhnat va boshqalar) chеklangan xarakterga ega bo`lib, bu holat ulardan imkoni boricha unumli, samarali foydalanishni talab etadi.
Ishlab chiqarish samaradorligi - juda murakkab iqtisodiy katеgoriya. U obyektiv iqtisodiy qonunlar, ijtimoiy ishlab chiqarishning asosini ifoda etuvchi – natijani, ya’ni oqibatni aks ettiradi. Oqibat yoki natija har qanday faoliyatning maqsadidir. Samara tushunchasi bilan iqtisodiy samara tushunchasini farqlash kerak.

2. Mutloq iqtisodiy samaradorlik va uni hisoblash usuli.

MUTLAQ SAMARADORLIGI

mutlaq samaradorligini ko'rsatadi bir formula ham mavjud. quyidagicha U:
EE = _abs (Efes ₁ - Efes ₀₎ / (K D + K * _n),
UNING _ABS - iqtisodiy samaradorligi;
Efes ₁ - Tadbir keyin umumiy natijasi;
Efes ₀ - Tadbir oldin natija;
Va - umumiy xarajatlar;
K - voqealar uchun investitsiyalar;
K _n - normativ omil.

3.Ishlab chiqarishning qiyosiy-iqtisodiy samaradorligi.

ISHLAB CHIQARISH OMILLARIDAN FOYDALANISH SAMARADORLIGI

Har bir korxona ish kuchini, sobit va ishlab chiqarish vositalarini aylanma ega. Ularning holda, ishlab chiqarish jarayoni haqiqatdan yiroq. Shuningdek, kompaniya faoliyatini yaxshilash uchun investitsiya ularning ish faoliyatini yaxshilash uchun harakat qilmoqda.

ularning usullaridan foydalanib, bu omillarning har biri foydalanish samaradorligini hisoblash uchun. Ulardan ba'zilari shu tamoyillariga asoslanadi.
4. Ishlab chiqarishning samaradorligini oshirishga ta’sir etuvchi omillar.
5. Sanoat ishlab chiqarish samaradorligini oshirishning asosiy yo‘llari.
sezilarli darajada korxonalar uchun hayot oson qilish mumkin iqtisodiy samaradorligini hisoblash uchun formula yaratish. Har bir kompaniya foyda hajmini oshirish maqsadida mahsulot sifatini yaxshilash va ularning daromadlarini oshirish yoki xarajatlarini kamaytirish maqsadida ishlab chiqarish jarayonida pul investitsiya qilish uchun harakat qiladi.
TURLARI SAMARADORLIGI
Samaradorligi ikki guruhga bo'linadi. birinchi - iqtisodiy. Ikkinchi - ijtimoiy-iqtisodiy.

iqtisodiy samaradorligi mezoni u tomonidan qabul foyda miqdorini maksimallashtirish uchun kompaniyaning qobiliyati bo'lsa. ijtimoiy va iqtisodiy samaradorligi mezoni - manfaatlari va aholi ehtiyojlarini qondirish darajasi.