Саломов р. С. Спорт машғулотининг

Шундай қилиб спорт назарияси – бу спортни ацамияти 
тфғрисида тушунша бериладиган, қонуниятлари ва асосий 
атамаларига жамиятда амал қилиш, унинг мазмуни ва 
шакллари бфйиша оптимал равишда спорт тайжргарлиги ва 
мусобақа фаолиятини бирлаштирадиган бир бутун тизимидир. 
Спорт турларининг таснифи. 
Бугунги замонавий спортнинг жуда кфп мустақил турлари 
пайдо бфлдики, уларнинг цар қайсиси фзининг мусобақа шакли, 
махсус царакат таркиби, беллашув қоидалари ва мусобақа 

---

12 
фаолиятига бацо бериш усули билан бошқа спорт турларидан 
ажралиб туради. 
Матвеев Л.П. (1977) спорт турларини царакат фаолиятига 
қараб 5 гуруцга бфлган: 
Биринши гуруц – спортнинг бу тури жисмоний 
сифатларни шегарагаша талаб қиладиган спорт турлари бфлиб, 
спортшини фз шахсий имкониятига қараб муваффақият 
қозониши мумкин (бокс, гимнастика, кураш, спорт фйинлари, 
енгил атлетика ва бошқалар); 
Иккинши гуруц - юрувши техник воситаларни бошқариш 
билан боғлиқ бфлган спорт турлари (моточикл, автомобил, 
тайжра, яхта ва бошқалар); бундай турда спорт натижаси фзи 
юрувши 
техник 
воситаларига, 
цам 
уларни 
бошқариш 
қобилиятига боғлиқ бфлади; 
Ушунши гуруц – махсус қуроллар (милтиқ, камон ва 
бошқалар) дан қатъий шекланган шарт билан нишонга 
теккизувши спорт турлари; 
Тфртинши гуруц – модел – конструкторлик фаолиятини 
фзаро таққослаш турлари (авиамодел, автомодел ва шу 
кабилардаги фаолиятлар); 
Бешинши гуруц – спортнинг абстракт – мантиқий йфл 
билан ғалаба қозониш тури (шахмат, дамка); 
Жзги ва қишки олимпия фйинлари дастурига киритилган 
спорт турлари бошқа цислатларга кфра гуруцларга бирлаш-
тирилади. 
1-гуруц – даврий характердаги царакат фаолияти билан 
боғ-лиқ спорт турлари сузиш, эшкак эшиш, енгил атлетика, 
велоспорт ва бошқалар;