Saliqlar ha`m saliqqa tartiw k. Qalenov, S. Ibragimova, A. Prenov

 
8.4. isbilermenlik xizmeti menen shug'illanıwshi fizikaliq ta'replerdı 
Salıqqa tartıw ta'rtibi 
 
Yuridıkalıq  ta'repti  sho'lkemlestirmey  tunp  isbilermenlik  xizmeti  menen 
shug'illanıwshi fizikaliq ta'repler turaqli belgilengen Salıqtın’ to'lewshileri bolıp 
esaplanadı. 
Isbilermenlik  xizmeti  menen  shug'illanıwshi  turaqli  belgilengen  Salıqti 
to'lewshi  fizikaliq  ta'repler  Salıq  nizamshihg'ina  muwapiq  sotsiallıq 
qamsizlandınw vznoslann eksport-import operatsiyalann ormlag'anda birden-bir 
bajixana to'lemi, sawda etıw huquqi ushın jiyimdı, egerde isbilermenlik xizmetin 
a'melge  asinwda  suw  resurslannan  paydalanilsa,  onda  suw  resurslarman 
paydalang'anhg'i ushın Salıqti, bazarlarda xizmetin a'melge asinwda sawda etıw 
orni ushın to'lemin, ma'mleketlik bajılann to'leydı. 
Bunda  xizmettin'  ha'r  bir  tu'ri  ushın  dıfferentsiyallang'an  qatnasti 
ta'miyinlew  maqsetinde  Qaraqalpaqstan  Respublikasi  Ministrler  Ken'esi, 
wa'layatlar  ha'm  Tashkent  qalasi  ha'kimiyatlan  ta'repinen  jergilikii  sharayatiar 
ha'm basqa da o'lshemlerdı esapqa alıp turaqli belgilengen mug'darlarda da'ramat 
sahg'i stavkalan belgilenıwi mu'mkin. 
Turaqli  belgilengen  Salıqtın’  bazalıq  stavkalan  ha'm  yuridıkalıq  ta'repti 
sho'lkemlestirmey  tunp  isbilermenlik  xizmeti  menen  shug'illanıwshi  fizikaliq 
ta'repler  da'ramatinan  ahnatug'm  turaqli  belgilengen  Salıq  summasinin'  esap-
sanag'i  ushın  du'zetıwshi  koeffitsientler  O'zbekistan  Respublikasi  Ministrler 
Kabinetinin' qaran menen tastiyiq-lanadı. 
Turaqli  belgilengen  mug'dardag'i  da'ramat  sahg'in  isbilermenlik  xizmeti 
menen shug'illanıwshi fizikaliq ta'repler ha'r ayda, erkin tu'rde xizmetin a'melge 
asiratug'm  aydın’  25-ku'nine  shekem  to'leydı.  Ma'selen,  fizikaliq  ta'replerdın’ 
da'ramatinan turaqli belgilengen Salıq: 

---

98 
 
- 2015-jıl yanvan ushın 2015-jıldın’ 25-yanvanna shekem; 
-2015-jıl fevrah ushm 2015-jıldın’ 25-fevrahna shekem belgilep qoyilg'an. 
Turaqli  belgilengen  Salıq  yuridıkalıq  ta'repti  sho'lkemlestirmegen 
isbilermen ta'repinen ma'mleketlik dızimnen o'tkerilgen jerde to'lenedı. 
Turaqli belgilengen Salıq, xizmet baslag'an ku'nge qaramastan bir ay ushın 
to'lenedı.  Misali  ushın,  xizmet  aydın’  basinda  emes,  ba'lkim  ekinshi  yanminda 
baslansa da, tolıq ay ushın to'lenedı. 2015-jıl l-yanvannan yuridıkalıq ta'rep atin 
almastan  isbilermenlik  xizmeti  menen  shug'illanıwshi  fizikaliq  ta'repler 
to'leytug'in turaqli belgilengen Salıq stavkasi to'mendegishe (8.02-keste). 
8,02-keste 
Yuridıkalıq ta'repti sho'lkemlestirmey turip isbilermenlik xizmeti menen 
shug'illanatug'm fizikaliq ta'replerden almatug'in turaqh belgilengen Salıq 
stavkalan' 
№
  Xizmet tu'ri 
Turaqh belgilengen Salıqtın’ bir 
aydag'i stavkasi (en' kem miynet 
haqig'a eselik mug'darlarda) 
Tashkent 
qalasi 
Wa'layat- 
tag'i qala- 
lar 
Rayonlar, 
sonnan 
awilliq 
jerleri 
1 
2 
3 
4 
5 
 
Usaqiap satıw: 
- aziq-awqat tovarlan menen; 
9,0 
6,0 
3,0 
 
-dıyxan 
bazarlannda 
awil 
xojalig'i 
o'nimleri menen 
5,0 
4,0 
2,0 
 
-aziq-awqatliq emes tovarlan menen; 
10,0 
6,5 
3,0 
 
-aziq-awqat  ha'm  aziq-awqatlıq  emes 
tovarları menen (turaqlı shaqapshalardag'i 
aralas sawda) 
10,0 
6,5 
3,0 
 
Gazeta-jurnal ha`m kitap sawdası 
5 
3 
0,5 
2 
Turmıs  xızmetin ko`rsetiw 
3,5 
1,5 
0,5 
3 
O'z  o'nimin  islep  shig'anw  ha'm  satıw. 
Sonnan  milliy  mazali  zatlar  ha'm  nan-
bulka  o'nimlerin  tayarlaw  ha'm  satıw, 
sonday-aq, 
u'y-sha'raya-tinda 
yaki 
ma'mleketlik 
ha'kimiyat 
organlannm' 
qarari  menen  arnawli  ajiratilg'an  jerlerde 
otirip 
satıwdı 
sho'lkemlestirmesten 
danalap  sati-latug'in  awqatlardın’  ayinm 
tu'rlerin tayarlaw ha'm satıw 
2 
1,5 
1.0 
4 
Ha`r  qıylı  basqada  isbilermenlik  tu`rleri 
menen shug`ıllanıw 
2 
1,5 
1,0 
5 
Avtomobil  transportmda  ju'k  lasiwg'a 
tiyisli xizmetler 
 
 
 
 
3 tonnag'a shekem ju'k ko'teriw quwatina 
iye ju'k avtomobilleri ushın 
2,0 
 
8 tonnag'a shekem ju'k ko'teriw quwatina 
3,0 

---

99 
 
iye bolg'an ju'k avtomobilleri ushın 
 
8  tonnadan  artiq  ju'k  ko'teriw  quwatina 
iye, ju'k ko'teriw avtomobilleri ushın 
4,0 
O'zbekistan    Respublikasi    Prezidentinin'    2015-jıl    4-dekabrdegi 
«0'zbekistan 
Respublikasinin' 
2016-jılg'i 
tiykarg'i 
makroekonomikalıq 
ko'rsetkishlerinin'  prognozi  ha'm  ma'mleketlik  byudjeti  parametrlari  haqqinda» 
g'l  qaranna  muwapiq  yuridıkalıq  ha'm  fizikaliq  ta'replerden  isbilermenlik 
xizmetinin'  ayrım  tu'rleri  boyinsha  almatug'in  turaqlı  belgilengen  Salıq 
stavkaları to'mendegishe ornatilg'an. 
8.03-keste 
Yuridıkalıq  ha'm  fizikaliq  ta'replerdın’  isbilermenlik  xizmetinin'  ayinm  tu'rleri 
boyinsha almatug'in turaqli belgilengen Salıq stavkalan  
№
  Xizmet tu'ri 
Salıq 
to'lewshi 
ler 
Usi xizmet 
tu'rin 
sipatlawshi 
fizikaliq 
ko'rset- 
kishler 
fizikalıq ko'rsetkish birligine ha'r 
ayda turaqh belgilengen 
Salıq stavkasi (en' kem is 
haqig'a o'lshem birligi ushın 
eseli mug'darlarda) ayına 
Tashkent 
qalasi 
No`kis qalası 
ha`m Wa'la- 
yaat 
qaramag`ınd
ag`ı  qalalar 
Basqada  
jasaw 
orınları-
nda 
 
 
Avtotranspo
rtti 
waqtinsha 
saqlaw 
Yuridıka 
liq  ta'rep-
ler 
lyelegen 
maydani 
(1 kv.metr) 
 
0,1 
 
0,06 
 
0,04 
 
Balalardın’ 
oynaw 
avtomatlan 
Yuridıkalıq 
ha`m 
fizikalıq 
ta`repleri 
 
U'skene-
lengen 
onnlar sani 
(bir 
birlikte) 
 
3,0 
 
2,0 
 
1,0 
10
 O'zbekistan Respublikasi Prezidentinin' 2015-jıl 22-dekabrdegi PQ 2455-
sanh qarari 
 
Usmilg'an  turaqh  belgilengen  Salıq  esap-sanag'inda  esapqa  ahnbag'an 
fizikalıq  ko'rsetkishler  amqlang'anda  bul  jag'day  Salıqqa  tartıw  obektin  jasiriw 
sipattnda qaraladı. 
Isbilermen  o'z  xizmetin  belgili  bir  ayg'a  (aylarg'a)  ha'r  qiyh  sebepler 
(sem'yalıq jag'dayi, kesellik, waqitsha basqa jerge ketıw ham tag'i basqa) menen 
toqtatsa,  ol  xizmetin  toqtataman  degenshe  ma'mleketlik  salıq  xizmeti 
organlarma  xizmetti  waqtinsha  toqtatıwi  haqqinda  arza  tapsinwi  ha'm 
ma'mleketlik dızimnen o'tkenligi haqqindag'i gu'wahg'm tapsinwi kerek. 
Usi  ma'mleketlik  dızimnen  o'tkenligi  haqqindag'i  gu'wahg'i  tapsinlg'anda 

---

100 
 
g'ana  xizmet  waqtinsha  toqtatilg'an  dep  esaplaniladı.  Na'tiyjede  isbilermen  o'z 
xizmetin  a'melge  asirmaytug'in  ayda,  turaqh  belgilengen  Salıqti  to'lewden  azat 
etiledı. 
Fizikalıq  ta'repler  xizmettin'  bir  neshe  tu'ri  menen  shug'illansa,  Salıqti 
xizmettin' ha'r bir tu'ri boyinsha o'z-aldma to'leydı. 
isbilermenlik  xizmetin  ijarag'a  ahng'an  u'skenede  ha'm  xanada  yamasa 
isenim  xati  berilgen  transportta  a'melge  asirsa,  ijarag'a  beriwshiler  haqqinda 
jasaw  ornmdag'i  ma'mleketlik  salıq  xizmeti  organina  ma'limleme  beriwi  kerek, 
bunda ijarag'a beriwshinin' familiyasi, ati, a'kesinin' ati, pasport mag'liwmatlan, 
ijara to'leminin' summasi ha'm ijara mu'ddeti ko'rsetiledı. 
Fizikalıq  ta'replerdın’  menshigin  ijarag'a  beriwden  alg'an  da'ramatlan, 
O'zbekistan  Respublikasi  Salıq  kodeksine  muwapiq  fizikalıq  ta'replerdın’ 
da'ramatman ahnatug'in Salıqqa tartıw ta'rtibi tiykarmda Salıqqa tartiladı. 
Avtotransport  qurallann  xojaliq  ju'rgiziwshi  subektlerge  ijarag'a  bergende 
fizikalıq  ta'repler  turaqh  belgilengen  Salıqti  fizikalıq  ta'repler  ushm  jolawshilar 
ha'm  ju'klerdı  avtomobil'  transportmda  tasiw  boyinsha  xizmetlerdı  a'melge 
asinwdan kelip shig'ip belgilengen stavkalar boyinsha to'leydı. 

---

101