Sahnag’a 5 oqiwshi shig’adi 1-oqiwshi

Konstituciya

1-baslawshi: Assalamu aleykum hu’rmetli Ustazlar, a’ziyz miymanlar. 8-dekabr O’zbekstan Respublikasi Konstituciya ku’nine bag’ishlang’an bayram keshesine xosh kelipsiz.

Prezidentimiz Shavkat Mirziyoyev aytqaninday: Toliq isenim menen aytiw mu’mkin, O’zbekstan Respublikasinin’ Konstituciyasi xalqimizdin’ siyasiy-huquqiy sana-seziminin’ joqari u’lgisi esaplanadi. Ol hesh kimge g’arezli bolmastan erkin ha’m azat, tinish ha’m paraxat, Abadan jasawdin’ nizamli kepili bolip kelmekte. Bazar qatnasiqlarina tiykarlang’an huquqiy demokratiyaliq ma’mleket, ku’shli puqaraliq ja’miyetti quriwda bekkem tiykar bolip xizmet etpekte.

O’zbekstan Respublikasi Konstituciyasi 1992-jildin’ 8-dekabr ku’ni 12-shaqiriq, O’zbekstan Respublikasi Oliy Kengashinin’ 11-sessiyasinda qabil qiling’an. Ol 6-bo’lim, 26-bab, 128-statyadan ibarat. O’zbekstan Respublikasi Konstituciyasi ma’mleketimizdi dunya tanigan xaliqara mu’nasibetlerdin’ ten’ huquqli subyekti sipatinda aktiv ha’reket qiliwina huquqiy sha’rayat jaratqan a’hmiyetli siyasiy-huquqiy hu’jjetdur. Konstituciya ma’mlekettin’ tuykarg’I nizami bolip, onin’ abiroyin belgileydi.

2-baslawshi: O’zbekstan Respublikasi Konstituciyasi o’zbek xalqinin’ tariyxi, ma’deniy miyrasi, qadriyatlari, da’sturlerine tayanilg’an jahan tajriybesi, normalari ha’m qag’iydalarina mas jaratilg’an.

Hu’rmetli oqitiwshilar Oqiwshilarimizdin’ Konstituciya haqqinda mag’luwmatlar beriwine ruxsat etsen’iz

( Sahnag’a 5 oqiwshi shig’adi)

1-oqiwshi: Oqıyman desem haqqım bar

Miynet etsem taptım kámál

Konstituciya, men ushın

Mártebe hám boldıń ıǵbal.

2-oqiwshi: Erkinliktiń berdiń bárin,

Shad ómirdiń sherttim tarın

Baxtımdı turǵan qorǵap,

Boldıń óziń namıs arım

3-oqiwshi: Iske asıp babalardıń ármanı

Elde bir biyǵarez zaman ornadı

Ǵárezsizlik nıshanların sıy etti

Prezidentimizdiń pármanı

Sol nıshannıń biri Konstituciya

Xalqımnıń kewline sepken nur zıya

Bayraq, gerb, gimnine quwanıp

Qutlıqlap turǵanday pútkil aziya

4-oqiwshi: Bul qosiq qatarlarinin’ da’liyli sipatinda Konstituciyamizdin’ 41-statyasinda Ha’rbir adam bilim aliw huquqina iye. Biypul uluwma bilim aliwg’a ma’mleket ta’repinen kepillik beriledi. Mektep jumislari ma’mleketlik qadag’alawda boladi delingen.

5-oqiwshi: O’zbekstan Respublikasi Konstituciyasinda demokratiya uluwma insaniy principlerge tiykarlanadi, olar boyinsha insan, onin’ o’miri,erkinligi, aboroyi, qadir-qimbati ha’m basqa da qol qatilmasliq huquqlari joqari qa’driyat esaplanadi.

1-baslawish: Raxmet oqiwshilar. Sizler sabaqliq dawaminda yuridikaliq atamalar menen tanistin’iz. Sizlerge berilgen atamalar nelerdi bildiredi eken? Pikirinizdi bildirsen’iz?

1-oqiwshi: Konstituciya- bul ma’mlekettin’ tiykarg’i nizami. Latin tilinen aling’an bolip belgilew, du’zilis degen ma’nisti bildiredi.

2-oqiwshi. Nizam- Ma’mleket ha’kimiyati joqari organi ta’repinen qabil qilinatug’in hu’jjet.

3-oqiwshi. Respublika- ma’mleket basqariwinin’ bir formasi, grek tilinen aling’an bolip, uluwmaliq is ma’nisin bildiredi.

4-puqaraliq- bul insannin’ aniq bir ma’mleket penen huquqiy ha’m siyasiy baylanisi. Ma’mleket o’z nizamlarinda insannin’ huquqiy atag’in, yag’niy insannin’ ma’mleketke, onin’ organlarina ha’m basqa shaxslarg’a qarata atag’in belgileydi.

5-oqiwshi: Pa’rman- Bul mamleket basshisi ta’repinen qabil qilinatug’in hu’jjet.

6-oqiwshi: Sud- Sudlaw isin alip bariwshi ma’mleket organi, puqaraliq islerdi yaki jinayiy islerdi ko’rip, nizam shen’berinde hukim shig’ariw huquqina iye.

7-oqiwshi: Prokuratura- bul puqaralardin’ ma’mleket ha’m ja’ma’a’t sholkemlerine arzalari, shag’imlarin, mu’rajatlerin ko’rip shig’adi. Ziyan jetkizilgen huquqlarin qorg’aydi.

2-baslawshi: Duris oqiwshilar. Ba’rshemizge ma’lim huquqiy ma’mleket nizam aldinda puqaralardin’ ten’ligin ta’miynlew ha’m nizam u’stinligine erisiw degeni. Bizin’ ma’mleketimizde nizam barliq waqitta u’stin.

Endi sizlerge ja’ne bir tapsirama. Ha’rbirimizdin’ turmisimizdi nizamsiz ko’z aldimizg’a keltirip bolmaydi. Bul tapsirma sizlerge sabaqliqtag’i Huquqiy mas’ele bolip buni sheship ko’riwge ha’reket etin’.

O’spirimler topari urliq etti. Bul waqiya sudqa shekem mekteз pedagogikaliq ken’esi ma’jlisinde talqilanip, onda sol o’spirimlerdi jinayatshilar dep atadi. Sonin’ menen birge ma’jlis qatnasiwshilari olardi sud qatan’ jazalaydi degen u’mit bildirdi.

Soraw: Eki ta;repten qanday nizam buziwshiliq ju’z Bergen?

Juwap: Birinshiden O’spirimler ta’repinen Jinayat Kodeksinin’ 169-st muwapiq urliq, yag’niy o’zgenin’ mal-mu’lkin jasirin tu’rde talan taraj etiwde ayiplanadi. Ekinshiden Pedagogikaliq ken’estin’ ha’reketleri nizamsiz. Sebebi O’.R Konstituciyasinin’ 26-st muwapiq Jinayat islegenlikte ayiplanip atirg’an shaxstin’ isi sudta nizamli ta’rtipte a’shkara ko’rip shig’ilip onin’ ayibi aniqlanbag’ansha ol ayipli esaplanbaydi. Sudta ayiplanip atirg’an shaxs o’zin qorg’awi ushin barliq sha’rayatlar jaratip beriledi.