Safarov, G. R. Tursunova turizm asoslari t oshkent – 2014 I. S. Tuxliyev, R. Hayitboyev, B. Sh. Safarov, G. R. Tursunova

4. Hozirgi paytda O‘zbekistonda qishloq turizmini rivojlantirishda qanday chora-tadbirlar ishlab chiqilishi kerak?
a) strategik reja ishlab chiqilishi kerak
b) turistik siyosat olib borish kerak
d) joriy dasturlar ishlab chiqilishi kerak
e) konsepsiya ishlab chiqilishi kerak
5. Italiya davlatida qishloq turizmi qanday nomlanadi?
a) dehqon turizmi
b) qishloq turizmi
d) agro turizm
e) yashil turizm


16- mavzu. TURIZM XIZMATLARIDA MENEJMENT TIZIMINING SAMARADORLIGI
Reja:
16.1. O‘zbekistonda turizm majmuasini boshqarishning tashkiliy tuzilmasi
16.2. Turizm menejmentining samaradorligi


16.1. O‘zbekistonda turizm majmuasini boshqarishning
tashkiliy tuzilmasi

Hozirgi vaqtda O‘zbekiston Respublikasi Butunjahon turizm tashkiloti tamonidan belgilagan me’yoriy qonunlar asosida o‘zining turizm menejmentini tashkil qilmoqda. Bu o‘rinda xalqaro turizm menejmenti tarkibini keltirish lozim bo‘ladi. Nufuzli boshqaruvga ega bo‘lgan xalqaro turizm tashkilotlari quyidagilardan iborat:

1. 
   Butunjahon turizm tashkiloti (World Tourism Organization, WTO) – 1975 yilda tuzilgan. Bu tashkilot xalqaro turizm menejmentida BMT tizimidagi eng obro‘li tashkilot hisoblanadi.
   
2. 
   Butunjahon turistik agentliklarning federatsiyasi – 1963-yilda tuzilgan.
   
3. 
   Fuqarolarning butunjahon aviatsiyasi tashkiloti –1944-yilda tashkil qilingan. 180 ta davlat a’zo. Butunjahon havo transporti assotsiatsiyasi –1944- yilda tuzilgan.
   
4. 
   Butunjahon kasbiy ishchanlik turizmi assotsiatsiyasi - 1974- yilda tashkil qilingan.
   
5. 
   Koorparativ sayohatlarni tashkil qilish bo‘yicha mutaxassislar assotsiatsiyasi. Bu tashkilotda 29 ta davlatdan 2400 mutaxassis ishlaydi.
   
6. 
   Butunjahon turistik assotsiatsiyalar ligasi – 1998- yilda tuzilgan.
   
7. 
   Butunjahon mehmonxonalar assotsiatsiyasi – 1946- yilda tuzilgan.
   
8. 
   Butunjahon kemping federatsiyasi – 1932- yilda tuzilgan.
   

10.Turizm bo‘yicha butunjahon ilmiy ekspertlar assotsiatsiyasi – 1951-yilda tuzilgan.

11. 
    Butunjahon ijtimoiy turizm byurosi – 1963- yilda tuzilgan.
    

Mamlakatimizda turistik faoliyatni davlat tomonidan boshqarishda turli tamoyillarga amal qilinadi. Davlat turistik faoliyatni O‘zbekiston iqtisodiyotining yetakchi tarmoqlaridan biri sifatida e’tirof etib, turistik faoliyatni rivojlantirishni qo‘llab-quvvatlaydi va uni amalda bajarish uchun qulay sharoitlar yaratadi; ahamiyatli yo‘nalishlarni aniqlab, ularni rag‘batlantiradi; xorijda O‘zbekistonning turizm uchun qulay mamlakat sifatidagi nufuzini shakllantiradi hamda uni xalqaro maydonda reklama qiladi; shuningdek, o‘zbek turistlari, turoperatorlari va turagentlarining faoliyatini qo‘llab-quvvatlaydi.
Turizm majmuasining boshqaruv tizimini tashkil etishning mikroiqtisodiyot darajasida ish yuritayotgan turli mulk shakliga ega bo‘lgan tashkilotlar, korxonalar va «O‘zbekturizm» Milliy Kompaniyasining viloyatlardagi mintaqaviy bo‘limlari va byurolari faoliyat yuritmoqda. O‘zbekistonda 550 ta sayyohlik kompaniyasi-turoperatorlari faoliyat yuritmoqda. Bugungi kunda turizm sohasida 200 mingdan ortiq kishi mehnat qilmoqda²³. Demak, o‘rtacha olganda har bir turistik firmada 3,6 kishi mehnat qilmoqda.
Hozirgi paytda O‘zbekistonda shakllangan turizm tizimi yuz berayotgan davlat mulki shakllari ustunligiga asoslanuvchi yuqori darajada markazlashgan ma’muriy tizimdan mulkning turli shakllarini biriktiruvchi xo‘jalik mexanizmiga o‘tish jarayonini aks ettiradi. Bozor iqtisodiyoti sharoitida markazlashmagan turistik faoliyatni amalga oshirish huquqini mulkchilik shaklidan qat’i nazar, korxonalarga berishni taqozo qiladi. Ushbu jarayon «O‘zbekturizm» Milliy kompaniyasi va uning viloyat mintaqaviy bo‘linma hamda hududiy sayohat va ekskursiya byurolari tamonidan amalga oshirilmoqda.