Sabirova rixsi abdukadirovna yuldashev nosirjon muxam edjanovich

6.9. Y o g ‘ k islo ta la rin in g o k sid la n ish i
Y o g ‘ 
kislotalarining 
p-oksidlanishi 
to‘ g ‘ risidagi 
nazariya 
1904-yilda 
F. 
Knoop 
tomonidan 
yaratildi. 
Y o g ‘ 
kislotalan 
mitoxondriyadaoksidlanadi. Bujarayonyog4 kislotasi molekulasidagi 
P uglerod atomi oldidagi b o g ‘ ning uzilishi va undan ikki ugleiodh 
fragmentning asetil-KoA holida ajralib chiqishi bilan namoyon 
bo‘ lgani uchun p-oksidlanish nomini olgan.
Y o g ‘ kislotalarining mitoxondriyada oksidlanishi uch bosqich 
a sodir b oiadi. Birinchi bosqichda (p-oksidlanish) yo g kislotalan 
karboksil oxiridan boshlab ketma-ket ikki uglerodli fiagmentlarining 
oksidlanib, ajralishi sodir b o‘ ladi. Masalan, 16 uglerod atomi an 
tashkil topgan palmitin kislotasi (pH =7 bodganda palmitat-ion) 7 
ket ma-ket oksidlanish bosqichini o ‘ taydi, har gal atsetil-CoA sifati 
a ikki uglerod atomini yofqotadi. 7-reaksiyadan keyin palmitatning 
oxirgi 2 uglerodi (palmitatda ular C I 5 va C16 oralig‘ ida) atsetil-CoA 
holatida qoladi. Natijada 16 uglerodli palmitat zanjiri 8 ikki uglerodli 
atsetil-CoA g ‘ ruhlariga aylanadi. Atsetil-C oA har bir molekulasini 
hosil qilish uchun degidrogenazalar yordamida y o g ‘ kislota atsilidan
4 atom vodorod (ikki ju ft elektron va 4 H+) ajralishi zarur.
Y o g ‘ kislotalar oksidlanishining 1-bosqichi 4 ferment katalizlay- 
digan reaksiyalardan iborat. 1-reaksiyada y o g ‘ kislota atsil-CoA 
hosilasi degidrirlanganda a- va p-uglerod atomlari (C-2 va C-3) 
orasida q o ‘ sh b og‘ va trans-A2-yenoil-CoA (sim vol A 2 C-2 da 
q o ‘ sh b og‘ joylashishini k o‘ rsatadi) hosil bo'ladi (6.5-rasm).
Enoil-KoA
Enoil-KoA-gidrataz*
ß-Gidroksiatsil-KoA
A tsitil-K o A
Atsil-KoA-degidrogenaza
... - C - SKoA +
Krebs sikli