Sabirova rixsi abdukadirovna yuldashev nosirjon muxam edjanovich

n a d
-
'N
h
2
o
^
NADH+ri*
o
II
lM F-degi-
drogenaza
"N-Rib 
lnozin kislotasi 
(IMF)
GTF 
Mg^ 
P+GDF V
COOH
C H -C H -C O O H
~\T
i
^ * 3
A sp 
Adenilosuksinat- 
sintetaza
NH N -R ib -®
lCsantil kislota 
ATF
Mg’*
GMF
Sintetaza
PP.+AMF-.
NH,
I
H,N-C-CH,-CH,-CH-COOH
COOH
CH -CH j-CO O H  
NH
)
f-R ib -®
Gin
NH,
i
V HOOC-CH,CH,-CH-COOH 
Glu
Adeniloqahrabo
kislota
,
. I COOH
Ademlosuksi-l 
|
natliaza 
rC H = C H -C O O H  
I Fumarat kislota
« ¿ T >
NH,
N
N N -R ib -©  
GMF
N - R ib - ®
AMF
8.3-rasm.
AM F va GM F sintezi
Adenin va g ‘anindan purin nukleotidlarining sintezi. To‘qima- 
larda nukleotidlaming parchalanishi natijasida erkin purin asoslari - 
adenin va g ‘anin hosil bo‘ lib turadi. Adenozinfosforiboziltransferaza 
va gipoksantin-g‘aninfosforiboziltransferaza fermentlari ishtirokida 
ulardan nukleotidlar qayta sintezlanadi:
Ikkinchi ferment, y a ’ni gipoksantin-g‘aninfosforiboziltransferaza 
substrat tariqasida gipoksantindan ham foydalanishi mumkin:
Azotli asoslaming metabolizmga qayta «qutqarish yo ‘ li» deb 
ataladi (8.4-rasm).
Purinli nukleotidlar biosintezining idora etilishi. 5-fosfori- 
bozilamin hosil bo‘ lish reaksiyasi purinli nukleotid biosintezini 
cheklab qo‘yuvchi bosqichdir. Ana shu reaksiyani katalizlaydigan 
ferment adenilat va g ‘anilat kislotalar ta’sirida ingibirlanadi. Bundan
245

---

tashqari, shu metabolizm zanjiri uning tarmoqlanish jo yida idora 
etib boriladi: AMF adenilosuksinat hosil bo‘ lish reaksiyasini, GMF 
esa ksantilat kislota hosil boMish reaksiyasini ingibirlaydi.