Sabirova rixsi abdukadirovna yuldashev nosirjon muxam edjanovich

8.2. P u rin li n u k leo tid lar biosintezi
1948-yilda Byukenen hayvonlarga turli radioaktiv moddalami 
berish orqali sintezlanayotgan purin halqasida radioaktivlik joylashi- 
shini aniqlab, o‘tmishdoshlaming tabiatini o‘rganishga muvaffaq 
bo‘ l- di. Bu tekshiruvlaming natijasini quyidagi sxemada ko‘rsatish 
mumkin:
Glutamin amid azoti
Sxemadan ko‘ rinib turibdiki, glitsin 4-, 5-ugleiod va azot 
atomining o'tmishdoshidir. Formil radikali tetragidrofolat ishtiro i a 
2- va 8-uglerod atomlariningham o‘tmishdoshi bo ladi. Glutaminami 
g ‘ruhining azoti 3- va 9-holatlarda joylashgan azotning manbayidir. 
Asparagin kislotasi o‘zining azot atomini 1 -holatda joylashgan azotga 
beradi. C 0 2 6-uglerod atomining o‘tmishdoshi hisoblanadi. Sintez 
davrida purin asoslari emas, balki birdaniga nukleotid sintezlanadi.
Biosintez riboza-5-fosfat va ATFdan 5-fosforibozil-l-difosfat hosil 
boiishidan boshlanadi. Bu reaksiyani 5-fosforibozilpirofosfatamidot- 
ransferaza katalizlaydi. Uning ikki allosterik ingibiilanish qismi bo 
lib, 2-g‘ruh oxirgi mahsulotlari — ATF, ADF, AMF, GTF, GDF va 
GMFlar yordamida ingibirlanadi. Bir qancha reaksiyalai natijasida 
inozinat kislo- ta hosil b o iad i (8.2-rasm ) va undan GMF va AMF 
sintezlanadi:
243

---

'T F