Sabirova rixsi abdukadirovna yuldashev nosirjon muxam edjanovich

Glyukagon sintezi va sekretsiyasi. 
Glyukagon — 29 aminokislo- 
tadan iborat kichik oqsil. Proglyukagon (160 ta aminokislotasi bor) 
pankreatik orolchalam ing a-hujayralari, shuningdek, ichakning 
ixtisoslashgan neyroendokrin hujayralari (L-hujayralar) va MNSning 
ba’zi bir hujayralari tomonidan sintezlanadi. Proglyukagonning 
protsessingi natijasida oshqozon osti bezida va ichakda farqlanadigan 
bir qancha peptidlar hosil b o iad i. Qondagi glyukagonning asosiy 
manbayi pankreatik orolchalaming a-hujayralaridir. Glyukoza 
va 
insulin 
glyukagon 
sekretsiyasini 
pasaytiradi, 
aksincha, 
aminokislotalar (ayniqsa, alanin) stim ullaydi. G lyukagonjigar va 
buyraklar tomonidan yutiladi, uning qondagi yarim yashash davri
3-5 minutni tashkil etadi.
Insulin va glyukagonning umumiy nishon to‘qim alari. 
G lyuka­
gonning asosiy nishon a ’zosi jigardir. U glikogen parchalanishi va 
glyukoneogenezni stim ullaydi, glyukagon retseptori adenilatsiklaza 
tizimini faollashtiradi, bunda hosil bo‘ lgan sAMF esa sAM F-ga 
bog‘ liq proteinkinazalami faollashtiradi (11.7-rasm).
3 1 0

---

PfGR-l-OH
nofaol
Kf-R
faol
pp90S6-kinaza
A
PfCR-I-R
faol
Kf-OH
nofaol
Gs-R
nofaol
Gs-OH
faol
Glyukoza
Glikogen
11.7-rasm.
 
Insulin 
tom onidan 
glikogen 
sintezining 
boshqarilishi: 
pp90S6-kinaza — insulin retseptori tomonidan 
aktivlanadigan proteinkinazalardan biri’ PfGR-1 — glikogen 
granulalari proteinfosfatazasi, Kf glikogenfosforilaza kinazasi’ Gf
— glikogenfosforilaza; Gs — glikogensintaza. Ramka ichida —
hujayraga insulin ta’sir etganida glikogenfosforilaza kinazasining 
defosforillanishi natijasida to‘xtaydigan jarayonlar.
Absorbtiv va postabsorbtiv davrlarga xarakterli metabolik 
jarayonlarning almashishi uchun birlamchi signal vazifasini qondAgi 
glyukoza konsentratsiyasining o4zgarishi bajaradi va u o‘z navbatida 
insulin va glyukagon konsentratsiyalarini bir-biriga qarama- qarshi 
yo ‘nalishda o‘zgartiradi. Qonda ikki gormon ham doim mavjud 
bo‘ ladi, lekin ulaming nisbiy konsentratsiyalari o‘zgarib turadi. 
Ulaming har birining ta’siri bir xil nishonlarga qaratilgan. M asalan, 
glyukagon sAMFga boj glikogensintetazani ingibirlaydi, Insulin esa 
glikogensintetazani ingibirlaydi (11.8-rasm).