Sabirov B. A. Mashinasozlik texnologiyasi asoslari

Iqtisodiy  aniqlik 

deganda  mexanik  ishlov  berishni  minimal  tannarxi  bo’yicha  normal 

ishlab chiqarish  sharoitida, texnologik  soz dastgoh  va kesuvchi asboblar hamda  moslamalardan 

foydalanib  normal  vaqt  sarfi  asosida,  ish  turiga  qarab  normal  malakali  ishchi  kuchidan 

foydalanib olinadigan detallar aniqligi tushuniladi. 

Olib  bo’lishi    mumkin  bo’lgan  aniqlik

  deganda  alohida  yaratilgan  ishlab  chiqarish 

sharoitida,  yuqori  malakali  ishchi  kuchidan  foydalanib,  vaqt  sarfini  hisobga  olmay,  mexanik 

ishlov berish tannarxini ortib ketishiga qaramay olinadigan detal aniqligi tushuniladi. 

Detalni tayyorlash aniqligiga quyidagi asosiy omillar ta’sir ko’rsatadi: 

1.

 

dastgohning noaniqligi; 

2.

 

kesuvchi va yordamchi asboblarning tayyorlash aniqligi; 

3.

 

dastgohni talab etilgan o’lchamga sozlash va kesuvchi asbobning o’rnatish 

xatoligi. 

4.

 

detalning o’rnatish va bazalash xatoligi; 

5.

 

kesish  kuchi  ta’sirida  texnologik  ishlov  berish  tizimining  (TIBT) 

deformatsiyasi; 

6.

 

kesish jarayonida TIBT ning issiqlik ta’sirida deformatsiyalanishi; 

7.

 

ishlov berishdan so’ng detalning tekshirish jarayonida uning o’lchamlarini 

o’zgarib qolishi holatlari; 

8.

 

O’lchashdagi xatoliklar. 

9.

 

Ish bajaruvchining xatolari.        

 

 

Ishlov  berish  aniqligi  to’g’risidagi  ma’lumotlarni  tahlil  qilish  uchun  ishlov  aniqligi 

koeffitsenti deb nomlangan koeffitsent kiritiladi  

rt

o

А

I

А

К

'

.

.

1

1





 

Bunda, A urt – o’rtacha aniqlik kvaliteti, bo’lib quyidagi formula bilan aniqlanadi.  

 











19

1

i

19

3

2

1

урт

n

)

n

19

.......

n

3

n

2

n

(

А

 

Bu  yerda,  1-19  –  aniqlik  kvalitetlari  nomerlari;  n

1i,

  n

2i

,  n

3i

…  n

19

,  ni  –  1…19  aniqlik 

kvalitetlaridagi yuzalar soni. Normativlarga ko’ra K

ia

 = 0,3 deb yuritiladi.