Sabirov B. A. Mashinasozlik texnologiyasi asoslari

Konstruktiv 

(tuzilishni ifodalovchi) 

baza 

deb konstruksiyani (tuzilmani) ishlab chikishda 

boshqa  detallarni  o’lchamlarini  va  holatlarini  belgilovchi  yuzasiga  (yuzalar,  chiziqlar,  nuqtalar 

yig’indisi)  aytiladi.  Konstruktiv  yuza  real,  agarda  u  material  yuzani  ifodalasa,  yoki  geometrik, 

agarda u geometrik ukdan iborat bo’lsa, ko’rinishda bo’ladi. 

Bazalarning  erkinlik  darajasini  yo’qotish  bo’yicha  quyidagi  ko’rinishlari  bo’lishi  

mumkin. 

O’rnatish  bazasi 

–  zagotovkani  uchta  erkinlik  darajasini  bitta  koordinata  o’qi  bo’yicha 

harakatlanish va boshqa o’qi bo’yicha aylanishi yo’qotiladi.  

Tayanch  bazasi

  –  zagotovkani  bitta  erkinlik  darajasini  –  bitta  koordinata  o’qi  bo’yicha 

harakat yoki 111 – uk atrofida aylanishini yo’qotiladi. 

Bazalar ko’rinishi bo’yicha quyidagi bazalar bo’ladi.