S. Y. Yusupov, sh. R. Gulomov, N. B. Nasrullayev

EnCase dasturiy ta’minotining texnologik imkoniyatlari va Case-
metodologiyasi. 
EnCase va ularning metodologiyasi – tadqiq qilish 
uchun mо‗ljallangan boshqa vositalr bilan taqqoslaganda ekspertizaga 
ijodiy va kо‗p qirrali yondashishga kо‗proq mos keladi. Kо‗plab xorijiy 
ekspertlar allaqachon EnCasening chiqqan versiya majmualari bilan 
ishlash tajribasiga ega, ular о‗z vazifasini yangi ma‘lumot 
tashuvchilarida, bugunda kompyuter ekspertizasi kо‗rib chiqishi kerak 
bо‗lgan yangi fayl turlari va vaziyatlari bilan muvaffaqiyatli choralar 
kо‗radi. 
Ushbu 
texnologiyaning 
imkoniyatlarini 
yanada 
yaxshiroq 
tushunish uchun, ular tomonidan taklif qilinadigan vazifalarni kо‗rib 
chiqaymiz: 

EnCase bazasida chuqur sozlash va о‗z vositalarini yaratish 
imkoniyati. EnCase tizimiga joylangan ESCRIPT deb nomlanuvchi 
dasturlashning makrotili dasturni sozlovchi va imkoniyatlarini 
kengaytiruvchi dastur va filtrlarni yaratadi. Shu yо‗l bilan EnCaseda 
zamonaviy metodlarni zamonaviy sharoitlarda qо‗llashga yо‗l beradi;

turli formatdagi media, eski va yangi formatlar, turli xil 
apparat platformalarida, operatsion tizimlar nuqtai nazaridan turli 
muhitlarda, statsionar va harakatlanuvchi media turlarining turli xil 
kо‗rinishlari bо‗yicha axborotni tahlil qilish va qidirish. Har xil turdagi 
qattiq va almashinuvchi drayvlar va boshqa tashuvchilar turlari;

grafik tasvirlar bilan ishlashda grafik fayllarni tanib olish, 
ularni avtomatik ravishda belgilash va nusxalash uchun katta 
imkoniyatlar yaratadi;

tashuvchi tarkibini ekspert о‗rganish uchun maxsus 
mо‗ljallangan stend disklariga aniqlik bilan tо‗liq nusxasini 
kо‗chirish;

qattiq diskning tо‗liq nusxalari va uning tarkibi, mantiqiy 
birlik va bо‗limlar bilan ishlash uchun moslashuvchan operatsiyalar;

---

175 

RAID-massivlar va u bilan turli yо‗nalishda ishlash - qо‗llab 
quvvatlanadi;

mutaxasis va kriminalistlar uchun tashuvchida mavjud 
ma‘lumotlarni oldindan va tezda hamda о‗zgartirishlar kiritmay kо‗rib 
chiqish 
muhim 
hisoblanadi. 
Buning 
uchun EnCaseda maxsus 
texnologiyalar mavjud. Materiallar 
daxlsizligicha 
qolaveradi, 
ayni 
paytda ma‘lumot tashuvchi vositalarni ba‘zi mazmunli ma‘lumotlarning 
mavjudligigatezda tekshirib kо‗rishingiz mumkin;

FastBloc markasidagi apparat vositalari bilan istalgan turdagi 
qattiq disklarga har tomonlama xavfsiz va aniq kirishni ta‘minlash 
mumkin.
Bu savol va vazifalarni hal qilish, tashuvchilar bilan ishlash, ularga 
kirish, ularni tahlil qilish, butun EnCase tizimini yanada samaraliroq 
ishlash 
uchun 
yaratish 
va EnCase- ni 
zamonaviy 
kompyuter 
mutaxassisliklarida ishlatish bilan bog‗liq. Kompyuter mutaxassisligi 
bо‗yicha alohida, mutaxassislarni albatta qiziqtiruvchi, bu turdagi 
murakkab kompleks ishining bо‗limi - bu uning fayl va fayllar tizimi 
bilan ishlash qobiliyatidir.