S. Y. Yusupov, sh. R. Gulomov, N. B. Nasrullayev

Billing tizimi 
– hisob-kitobning avtomatlashgan tizimi. 
Bot 
(
Boot
) - avtomatik ravishda va/yoki muntazam foydalanuvchi 
sifatida bir xil interfeyslar orqali biron-bir amalni oldindan belgilangan 
jadvalga muvofiq bajaradigan maxsus dastur. 
Brandmauer 
(Firewall) 
- tarmoqni boshqa tizim va tarmoqlardan 
apparat-dasturiy vositalar nazorati yordamida, xavfsizlikka tahdidlardan 
himoya qilish usuli/vositasi. 
Brauzer 
( 
Brawser 
), veb_brauzer, internet_brauzer, veb_klient – 
veb_sahifa 
va 
boshqa 
tarmoq 
axborot 
resurslarini 
ko‗rish; 
foydalanuvchining 
shaxsiy 
kompyuterida 
o‗rnatilgan, 
tarmoq 
orqali web_server bilan bog‗lanish, undan ma‘lumot so‗rash va undan 
olish 
(odatda 
HTML 
formatida) 
uchun 
dastur, 
uni veb-
sahifadagi shaklda ko‗rsatadi va qayta ishlaydi. 
Virmeyker 
- kompyuter viruslari ishlab chiqarishchi programmist. 
Virtual olam 
(
Virtua lreality
, 
VR
, sun‘iy borliq) 
- 
insonga sezgi 
organlari: ko‗riish, eshitish, hid bilish, teri sezish va boshqalar orqali 
texnik vositalar (obyekt va subyekt) yordamida yaratilgan dunyo.Virtual 
borliq ta‘sir o‗tkazishni va unga javobni imitatsiya qiladi.

---

232 
Veb-server 
- bu serverda o‗rnatilgan va HTTP yoki HTTPS 
protokoli yordamida
veb-sayt 
bilan 
 
foydalanuvchi brauzeri o‗rtasida 
aloqa o‗rnatadigan dastur. 
Veb-sahifa 
- foydalanuvchiga uzatiladigan (odatda HTML tilida) 
axborotning brauzerdagi natijasi
.
Veb-sayt 
- "o‗rgimchak, tarmoq" va 
sayt 
- "joy", "joy, segment, 
tarmoqning bir qismi" - mantiqiy jihatdan veb-sahifalar to‗plami, 
jumladan server kontenti joylashuvi. 
Zararli dastur
, 
virus, malware
- axborotni blokirovkalash, 
o‗zgartirish yoki nusxalashga olib keladigan, kompyuter, kompyuter 
tizimi yoki ularning tarmoqlarini buzishga sabab bo‗ladigan kompyuter 
dasturi. Zararli dasturlar turlari: virus, qurt, troyan, mantiqiy bomba, 
eksploit, rutkit.