S. Sofiyev hayot faoliyati xavfsizligi fanidan amaliy mashg’ulotlarini bajarish uchun

R E S P I R A T O R L A R 
Hozirgi vaqtda «Astra-2», SHMP-1, F1193, «Lepestok-200», «Lepestok-
40», «Lepestok-5», F-62sh, U-2K va universal RU-60M markali filtrli lepestoklar 
eng yaxshi respiratorlar hisoblanadi. 
Changga qarshi ishlatiladigan SHB-1 «Lepestok-200», «Lepestok-40» va 
«Lepestok-5» lar (3-rasm) tuzilishi jihatidan bir xil. Elektrostatik zaryadlarining 
mavjudligi tufayli niqob inson yuziga jips yopishib turadi. 
«Lepestok-200» ning FPP-15-1,5 materialidan «Lepestok-40» va «Lepestok-
5» larniki FPP-70-0,5 va FPP-70-0,2 materiallaridan qilingan bo’ladi. 

---

110 
45-rasm.
Changdan va tutundan ximoya qiluvchi respiratorlar 
Bu respiratorlar havo tarkibidagi zaharli aralashma zarralarining o’lchamlari 1 mk. 
dan kichik hamda ruhsat etilgan miqdordan 200, 40 va 5 marotabagacha ko’p 
bo’lgan hollarda ishlatiladi. 
Zarralarning o’lchamlari yirikroq bo’lgan sanoat changlaridan saqlanish 
uchun yuqoridagi har uchchala respiratorlardan foydalanish mumkin. Fakat bunda 
changning miqdori ruhsat etilgan miqdordan 200 marotabagacha ortiq bo’lishi 
mumkin. 
Changga qarshi ishlatiladigan «Astra-2» respiratori elastik rezinadan 
qilingan yarim niqob-maska, bitta nafas chiqarish klapani va ikkita nafas olish 
klapani patronlaridan tashkil topgan. Bu patronlarga FPP-15 materialidan qilingan, 
vaqti - vaqti bilan almashtirib turiladigan filtrlar qo’yilgan bo’ladi. 
Changga qarshi ishlatiladigan respiratorlarning yana biri F-62 sh 
respiratoridir. U ham rezinadan qilingan yarim niqob-maska va ikkita teshikdan 
iborat. Yuqoridagi teshikka nafas olish uchun polietilen quticha o’rnatilgan bo’lib, 
unga FPP-15 materialidan qilingan, almashtirib turiluvchi, filtrlar joylashtiriladi. 
Pastki teshikka nafas chiqarish klapani o’rnatilgan. 
U-2K respirator ikki qavat qilib filtrlovchi materialdan tikilgan yarim niqob-
maskadir. Tashqi qavatini penopoliuretan, ichki tomoni havo o’tkazmaydigan 
yupka plyonka bilan qoplangan bo’ladi, unga ikkita nafas olish klapanlari 
mahkamlangan.
Yarim niqob-maskani markazida bitta nafas chiqarish klapani o’rnatilgan. 
RU-60M markali universal respirator bir vaqtni o’zida gazlardan, zararli 
moddalarning bug’lardan va changlardan himoyalanishga mo’ljallangan. 
U trikotaj astarli rezinadan qilingan yarim niqob-maska bo’lib, ikkita filtrli 
qutichalar va ko’zoynaklari bor. Qutichalar har xil markadagi filtrlar bilan 
jihozlangan bo’lib, ular har xil gruppadagi zaharli moddalardan saqlanishga hizmat 
qiladi.