С.Қ. Махмудов

Ҳозирги кунда турли типдаги банклар ўртасидаги банклараро 
ҳисоб-китоблар айнан Тошкент шаҳар Ҳисоб-китоб Маркази орқали 
амалга оширилади. 
Бир типдаги банкка тегишли бўлган барча операциялар 
бош банкнинг ягона вакиллик ҳисобварағи орқали ўтказила бошланди. 
Банклараро тўлов тизими орқали ҳисоб-китоблар Ўзбекистон 
Республикаси Адлия вазирлигида 2006 йил 14 февралда 1545-сон билан 
рўйхатга олинган ―Марказий банкнинг банклараро тўлов тизими орқали 
электрон тўловларни амалга ошириш тартиби тўғрисида‖ги низомга асосан 
амалга оширилади. 
Банклараро тўлов тизими орқали ҳисоб-китобларга оид атамалар 
билан танишиб чиқсак:
Марказий банкнинг Ҳисоб-китоблар маркази
(кейинги ўринларда - 
МБ ҲКМ) - бу Ўзбекистон Республикаси Марказий банки Тошкент шаҳар 
Бош бошқармасининг Ҳисоб, ҳисобот ва ҳисоб-китоблар бошқармаси бўлими 
бўлиб, унинг вазифасига тижорат банкларининг Бош офисларига (кейинги 
ўринларда - банклар) вакиллик ҳисобварақларини очиш ва хизмат кўрсатиш 
ҳамда улар ўртасида электрон тўловларнинг узлуксизлигини таъминлаш 
киради; 
Марказий банкнинг маълумотларни қайта ишлаш бўлими
- бу 
Бухгалтерия ҳисоби, ҳисоботи ва Давлат бюджетининг касса ижроси 

---

200 
департаментининг бўлими бўлиб, унинг вазифасига Марказий банк ягона 
балансида Марказий банкнинг банклараро ва филиаллараро тўловларини 
ўтишини таъминлаш киради; 
Марказий банкнинг Ахборотлаштириш Бош маркази
(кейинги 
ўринларда - АБМ) - амалдаги қонунчилик ҳамда АБМ ва банклар ўртасидаги 
шартномаларга мувофиқ банклараро тўлов тизимининг техник, дастурий ва 
эксплуатацион хизматларини таъминлайдиган марказ; 
банкнинг вакиллик ҳисобварағи
(кейинги ўринларда - вакиллик 
ҳисобварақ) - бу банкка МБ ҲКМда очилган ва банклараро электрон 
тўловлар ўтказишга мўлжалланган ҳисобварақдир;