С.Қ. Махмудов

Баланснинг тўғри тузилганлиги қуйидаги тартибда текширилади: 
1.
кунлик баланснинг актив ва пассивларнинг қолдиқлар бўйича якунлари 
тенглиги 
(актив 
ҳисобварақлари 
қолдиқларининг 
мажбуриятлар 
ҳисобварақлари қолдиқлари плюс капитал ҳисобварақлари қолдиқларига 
тенглиги);
2.
"Кўзда тутилмаган ҳолатлар" ҳисобварақлари қолдиқлари якунининг 
тўғрилиги, шу ҳисобварақлар билан уларга тегишли контр-ҳисобварақлар 
қолдиқларининг ўзаро тенглиги; 
3.
актив ҳисобварақларда кредит қолдиқ (контр-актив ҳисобварақлардан 
ташқари), пассив ҳисобварақларда дебет қолдиқ (контр-пассив 
ҳисобварақлардан ташқари) бўлмаслиги; 
4.
актив ҳисобварақларга очилган контр-актив ҳисобварақлар қолдиғи шу 
актив ҳисобварақ қолдиғидан ортиқ бўлмаслиги, пассив ҳисобварақларга 
очилган контр-пассив ҳисобварақлар қолдиғи шу пассив ҳисобварақ 
қолдиғидан ортиқ бўлмаслиги; 

---

106 
5.
Бош банкда очилган 16100 ва 22200-ҳисобварақлари қолдиқлари ҳамда 
улар бўйича очилган иккинчи тартибли мос ҳисобварақларнинг 
қолдиқлари ўзаро тенг бўлиши; 
6.
асосий воситалар, даромадлар ва харажатлар ҳамда банк капитали ҳисоби 
фақат миллий валютада юритилишини таъминлаш ва баланснинг резидент 
ва норезидент устунларини шунга мос равишда тўлдирилганлиги. 
Баланснинг тўғрилигига ишонч ҳосил қилгандан сўнг кунлик 
бухгалтерия ҳисоботи сифатида бир нусха баланс (Бош банкда бутун банк 
бўйича, филиаллар эса ўз филиаллари бўйича) чоп этилади.
Банкнинг ягона кунлик баланси банк раҳбари ва Бухгалтерия ҳисоби ва 
ҳисоботи департаменти директори (бошқарма бошлиғи) томонидан 
имзоланиши лозим.
Филиаллар баланси филиал бошқарувчиси ва унинг бош бухгалтери 
томонидан, касса операциялари бўйича ҳисоботларга улардан ташқари касса 
мудири ѐки масъул касса ходими имзо чекади.
Банклар баланси бошқа зарур маълумотлар билан биргаликда Марказий 
банкка тақдим қилиш учун Бош сервердан Ахборотлаш бошқарув тизими 
(бундан кейинги ўринларда АБТ деб юритилади)га узатилади.
Ўзбекистон Республикаси Марказий банкининг Бухгалтерия ҳисоби, 
ҳисоботи ва давлат бюджети касса ижроси департаменти тижорат банклари 
ва Ўзбекистон Республикаси Марказий банкининг ҳудудий Бош 
бошқармаларининг балансларини алоҳида жамлаб, сўнгра бутун республика 
банклари бўйича йиғма баланс тузади.
Ўзбекистон Республикаси Марказий банк баланси Бухгалтерия ҳисоби, 
ҳисоботи ва давлат бюджети касса ижроси департаменти томонидан, тижорат 
банклари баланслари Кредит ташкилотлари фаолиятини лицензиялаш ва 
тартибга солиш департаменти томонидан таҳлил қилинади.

---

107 
Таҳлил натижалари бўйича тижорат банкларига тегишли кўрсатмалар 
берилади.
Ўзбекистон 
Республикаси 
Марказий 
банкнинг 
ваколатли 
департаментлари АБТ дан ўрнатилган тартибда баланс ва бошқа тегишли 
маълумотлар олиши мумкин.

---

108