S. K. Ganiyev, M. M. Karimov, K. A. Tashev

Dastlabki  signal
  -   axborot  manbaidan  olinadigan  axborot 
eltuvchisidir.  Quyidagi 
signal manbalarini
 ko‘rsatish mumkin:
•  elektromagnit  va  akustik  to‘lqinlarini  qaytaruvchi  kuzatuv 
obyekti;
•  o‘zidan  optik  va  radio  diapazonlaridagi  elektromagnit 
to‘lqinlarini tarqatuvchi kuzatuv obyekti;
•  funksional aloqa kanalining uzatuvchi qurilmasi;
•  yashirincha o‘matilgan qurilma;
•  xavfli signal manbai;
•  axborot bilan modulyatsiyalangan akustik to‘lqinlar manbai.
Kanal  kirish  yo‘liga  manbadan  axborot  signali  manba  tilida
(harf,  raqam,  matn,  simvollar,  belgilar,  tovush  signallari  va  h.  ko‘- 
rinishida)  qabul  qilinganligi  sababli,  uzatuvchi  qurilma axborotning 
ushbu  ifodalanish  shaklini  tarqalish  muhitiga  mos  axborot  eltuv- 
chisiga yozishni ta’minlovchi shaklga o‘zgartiradi.
239

---

Uzatish  muhiti
  -  eltuvchi  ko‘chib  yuruvchi  fazoning  qismi.  U 
eltuvchining ко‘chib yurishi shartlarini belgilovchi fizik parametrlar 
nabori orqali xarakterlanadi.  Tarqalish muhitini tavsiflashda quyida- 
gi asosiy parametrlami hisobga olish zarur:
•  subyektlar va moddiy jismlar uchun fizik to‘siqlar;
•  masofa birligidagi signalning susayish o‘lchovi;
•  chastota xarakteristikalari;
•  signal uchun xalallar ko‘rinishi va quvvati.