S. K. Ganiyev, M. M. Karimov, K. A. Tashev

xavfsizlik
 
jurnali
  yoki 
audit jurnali
  deb  yuritiluvchi  maxsus  jumalda  OTga 
xavf tug‘diruvchi  hodisalar  qayd  etiladi.  Audit jumalini  o‘qish  hu- 
quqiga  ega  foydalanuvchilar 
auditorlar
  deb  ataladi.  Operatsion  ti­
zimga xavf tug‘diruvchi hodisalarga odatda quyidagilar kiritiladi:
- tizimga kirish yoki undan chiqish;
229

---

- fayllar  ustida  amallar  bajarish  (ochish,  bekitish,  nomini  o‘z- 
gartirish, yo‘q qilish);
- masofadagi tizimga murojaat;
- imtiyozlami  yoki  xavfsizlikning  boshqa  atributlarini  almash- 
tirish  (foydalanish  rejimini,  foydalanuvchining  ishonchlilik  daraja- 
sini va h.).
Agar  audit  jurnalida  barcha  hodisalar  qayd  etilsa,  axborot 
hajmi  tezda  o‘sib  boradi.  Bu  esa  qayd  etilgan  hodisalami  samarali 
tahlillashga imkon bermaydi.  Shu sababli,  foydalanuvchilar va hodi- 
salarga  nisbatan  tanlov  asosidagi  qaydlashni  ko‘zda  tutish  lozim. 
Qanday hodisalami qaydlash,  qanday hodisalami  qaydlamaslik ma- 
salasini  yechish  auditorlarga  yuklanadi.  Ba’zi  operatsion tizimlarda 
audit  qismtizimi  qaydlangan  hodisalar  xususidagi  axborotni  yozish 
bilan  bir  qatorda  ushbu  hodisalar  xususida  auditorlarga  interaktiv 
xabar berish imkoniyati ko‘zda tutilgan.