S. K. Ganiyev, M. M. Karimov, K. A. Tashev

1-qadam.
Dastlabki matn uchta blokka ajratiladi. 
£ 7 = < 0 ‘RIN_ALM>, 52=, 53=;
2-qadam.
2,1,1 marshrutli uchta matritsa to‘ldiriladi;
3-qadam.
Marshrutlarga binoan simvollami joy-joyiga qo‘yish 
orqali shifhnatnni hosil qilish.
T
i =
4-qadam.
Shifhnatnni bloklarga ajratish.
7i=
Amaliyotda o‘rin almashtirish usulini amalga oshiruvchi 
maxsus apparat vositalar katta ahamiyatga ega (5.7-rasm).
76

---

Shifrlash
Rasshifrovka qilish
5.7-rasm. 0 ‘rin almashtirish sxemasi.
Dastlabki axborot blokining parallel ikkili kodi (masalan, ikki 
bayt) sxemaga beriladi. Ichki kommutatsiya hisobiga sxemada bit- 
laming bloklardagi o‘rinlari almashtiriladi. Rasshifrovka qilish 
uchun esa sxemaning kirish va chiqish yo‘llari o‘zaro almashtiriladi.
0 ‘rin almashtirish usullarining amalga oshirilishi sodda bo‘lsa- 
da, ular ikkita jiddiy kamchiliklarga ega. Birinchidan, bu usullami 
statistik ishlash orqali fosh qilish mumkin. Ikkinchidan, agar 
dastlabki matn uzunligi 
К
simvollardan tashkil topgan bloklarga 
ajratilsa, shifrni fosh etish uchun shifrlash tizimiga bittasidan 
boshqa barcha simvollari bir xil bo‘lgan test axborotining 
K -l
blokini yuborish kifoya.
Shifrlashning analitik usullari.
Matritsa algebrasiga asos- 
langan shifrlash usullari eng ko‘p tarqalgan. Dastlabki axborotning 
Vk=\\b,\\
vektor ko‘rinishida berilgan 
k-
blokini shifrlash /l= ||ai;.|| 
matritsa kalitni 
Vk
vektorga ko‘paytirish orqali amalga oshiriladi.
77

---

Natijada S*=|M| vektor ko‘rinishidagi shifhnatn bloki hosil qilinadi.
Bu vektoming elementlari