S. K. Ganiyev, M. M. Karimov, K. A. Tashev


subyekt ekanligini tasdiqlovchi  autentifikatsiyalovchi axborotni



Download 7,8 Mb.
Pdf ko'rish
bet157/249
Sana11.06.2022
Hajmi7,8 Mb.
#655700
1   ...   153   154   155   156   157   158   159   160   ...   249
Bog'liq
3 G\'aniyev S K, Karimov M M, Tashiyev K V Axborot xavfsizligi 2017

228


subyekt ekanligini tasdiqlovchi 
autentifikatsiyalovchi axborotni
taqdim etadi. Foydalanuvchi subyektning avtorizatsiyasi muvaffaqi- 
yatli identifikatsiyalash va autentifikatsiyalash muolajalaridan so‘ng 
amalga oshirilada. Subyektni avtorizatsiyalashda operatsion tizim 
subyektning tizimda ishlashini boshlanishiga zarur harakatlami 
bajaradi. Subyektni avtorizatsiyalash muolajasi operatsion tizimni 
himoyalash qismtizimiga to‘g‘ridan-to‘g‘ri taalluqli emas. Avtori- 
zatsiya jarayonida identifikatsiyalangan va autentifikatsiyalangan 
foydalanuvchi subyektning tizimda ishlashini tashkil etish bilan 
bog‘liq texnik masalalar yechiladi.
Foydalanishni cheklash.
Har bir foydalanuvchi xavfsizlikning 
joriy siyosatiga binoan ruxsat etilgan operatsion tizim obyektlaridan 
foydalanishi mumkin. Operatsion tizim obyektlaridan foydalanishni 
cheklash jarayonining asosiy tushunchalari - foydalanish obyekti, 
obyektdan foydalanish usuli va foydalanuvchi subyekt. Foydalanish 
obyekti deganda, uskuna resurslari (protsessor, xotira segmentlari, 
printer, disklar va h.) hamda dasturiy resurslar (fayllar, dasturlar va 
h.) tushuniladi. Obyektdan foydalanish usuli deganda, obyekt uchun 
belgilangan amal tushuniladi. Masalan, protsessor faqat komanda- 
lami bajaradi, xotira segmentlari yozilishi va o‘qilishi mumkin, 
magnit kartalaridan axborot faqat o‘qilishi mumkin, fayllar uchun 
esa “o‘qish”, “yozish” va “qo‘shib qo‘yish” (fayl oxiriga axborotni 
qo‘shib qo‘yish) kabi amallar belgilanishi mumkin. Foydalanish 
subyekti deganda, obyekt ustida amallar bajarilishini (qandaydir 
foydalanish usuli bo‘yicha murojaatni) boshlab beruvchi tushunila­
di. Ba’zida foydalanish subyektiga tizimda bajariluvchi jarayonlami 
kiritishadi. Ammo mantiqan, nomidan jarayon bajariluvchi foyda- 
lanuvchini foydalanish subyekti deb hisoblash kerak. Operatsion ti­
zimda harakatdagi foydalanishni cheklash qoidalari, xavfsizlikning 
joriy siyosati aniqlanganida, tizim ma’muri tomonidan o‘matiladi.

Download 7,8 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   153   154   155   156   157   158   159   160   ...   249




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish