S. J. Razzaqov Namangan muhandislik-qurilish instituti

 Keramzit shag‘alini kuydirish va sovitish 
Xalqasimon pechda issiqlik yo‘qolishining oldini olinishi, kanalning yaxshi 
germetizatsiya va teploizolyasiyasi yoqilg‘i sarfini kamaytirish imkonini beradi.
Xalqasimon pechning ishlab chiqarish mahsuldorligi (m
3
/soat) quyidagi 
formula bo‘yicha aniqlanadi: 
P 
x.n
=0,86 A 0,014 n ; 
bu erda:
A-pech qatining umumiy maydoni, m
2
0,014 - 1m
2
pech qati yuzasiga eng katta donasi yirikligi 20mm gacha 
keramzitning solishtirma sig‘imi (terimi);
n-aylanuvchi qat tezligi, ayl/soat 
Xorij amaliyotidan kelib chiqib, shu narsa ma’lumki, xomashyo (sanoat 
chiqindilari) asosida keramzit kabi to‘ldiruvchilar olishda kuydirish ishlari uch 
barabanli aylanma pechda yoki uch-to‘rtta ketma-ket joylashgan pechlarda 
bajariladi. Ularda nafaqat xar bir bosqich uchun qizdirishning optimal tezligi va 
davomiyligi ta’minlanadi, balki turli gazli muhit ham mavjud bo‘ladi. Keramzit 
ishlab chiqarishda gazli muhitning ahamiyati, kuydirishda yuzaga keluvchi 
kimyoviy reaksiyalar bilan tushuntiriladi. Tiklanish muhitida Fe
2
O
3
ning FeO ga 
o‘tishi nafaqat gaz hosil bo‘lishining manbai bo‘lib, balki gilning piroplastik 
holatga o‘tishida asosiy faktor bo‘lib xizmat qiladi. 
Pechning ko‘pchish zonasidagi tiklanish muhitida granulalar yuzasi erishi 
mumkin, shu sababli bu erdagi gazli muhit kam oksidli bo‘lishi kerak. Buning 
uchun ko‘pchigan granulalarda tiklanish muxiti ushlab turiladi, bu esa massaning 
piroplastik holatga o‘tishi va gaz hosil bo‘lishini taminlaydi, granulaning yuzasi 
esa erimaydi. Gazli muhitlar temir oksidlari aralashmalari bilan xarakterlanadi va 
keramzit rangini belgilaydi. 

---

132