S. J. Razzaqov Namangan muhandislik-qurilish instituti

 
p.4.3.1 
ga asosan guruhlarga ajratiladi: 
Donalari yirikligi bo‘yicha qumning guruxi 
2.1-jadval 
 
Qum 
Yiriklik moduli 
0.63mm ko‘zli 
elakda qolgan to‘liq 
qoldiq , % 
O‘ta yirik 
Yirik 
O‘rta 
Mayda 
O‘ta mayda 
3 - 3.5 
2.5 - 3 
2 – 2.5 
1.5 – 2 
1 – 1.5 
65 – 75 
45 – 65 
30 – 45 
10 – 30 
10 gacha 
 
 
 

---

55 
Oddiy og‘ir beton uchun qumning donadorlik tarkibi QMQ bo‘yicha
quyidagi talablarga javob berishi kerak: 
2.2-
jadval
 
Nazorat 
elaklar 
ko‘zi o‘lchami, mm 
2,5 
1,25 
0,63 
0,315 
0,16 
Nazorat 
elakdagi 
to‘la qoldiq A, % 
0 - 20 
5 - 45 
20 - 70 
35 - 90 
90 - 100 
SHu sababli 0,16 mm ko‘zli elakdan 10% dan ko‘p bo‘lmagan qum 
namunasi o‘tishi kerak. 
Qumning donadorlik yoki granulometrik tarkibi unda mavjud turli 
yiriklikdagi donalar bilan xarakterlanadi va o‘rtacha qum namunasini standart 
elaklardan elab aniqlanadi.
 
Qumni elash quyidagi ko‘zli standart elaklarda 
amalga oshiriladi: 10mm; 5mm; 2,5mm; 1,25mm; 0,63mm; 0,315mm;
0,16mm. 
10mm va 5mm elaklar qum tarkibidagi shag‘al va chaqiq toshlarni ajratish 
uchun ishlatiladi.
10mm dan katta donalar 0,5% ( massa bo‘yicha) gacha ruxsat etiladi, 5mm 
dan yirigi esa:
- tabiiy qumda –
 
10% gacha; 
- maydalash chiqindilari asosidagi qumda - 19% gacha;