S. F. Abdirasilov

Turli holatdagi ufq chizigMning ko‘rinishi.
177
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

Narsalarni perspektiva asosida tasvirlash
Ф
%
  8
iá 4ЯЬк
Г
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

Nuqta, chiziq (chiziqli tasvir) va shtrix
Tasviriy  san’atda  nuqta,  chiziq  va  shtrix  rasm  chizishda  asosiy 
vazifani bajaradi.
N uqta.  Qog‘oz yuzidagi chiziq nuqtalardan iborat.  Agarda bitta 
nuqta  qora  dog‘ 
sifatida  qabul  qilinsa,  ikkita  nuqta  orasini 
tutashtiradigan  bo‘lsak  chiziq  yoki  biron-bir  buyum  qirrasini  tashkil 
qiladi.  Tekislikdagi bir necha nuqtalami bir-biri bilan tutashtirsak biron- 
bir buyumning umumiy shakli paydo boiadi.
Tasviriy 
san’atning, 
ayniqsa, 
qalamtasvirda 
qoilaniladigan 
nuqtalar tayanch nuqta deyiladi.  Shu tayanch nuqtalar orqali  buyumning 
shakli, konstruktiv tuzilishi quriladi.
Masalan, 
tasvirda 
odam 
boshining 
tayanch 
nuqtalarining 
konstruktiv  qurilishishida  asosiy  o‘rinni  bajarayotgani  ko‘rsatilgan: 
engak  ko‘tarmasi,  bumn,  qosh  o‘rtasi  va  peshona  nuqtalari  umumiy 
boshning  profil  chizigini  tasvirlab,  konstruksiyasini  qurishda  katta 
yordam  beradi.  Masalan,  ikki  yonoq  suyagining tayanch  nuqtalari  bilan 
engak ko‘tarmasi nuqtalari umumiy yuzning old tomoni tekisligini hosii 
qiladi.
Tayanch  nuqtalar  qoralama  chiziqlar  tasvirlashda  ham  ko‘p 
qo‘llaniladi  hamda  chiziqli  tasvirlashni  boshlang‘ich  asosi  bo‘lib 
hisoblanadi.