S. E. Xolmurotoy, N. T. Shoyusupova

Xodimlar tarldbi. 
Mehnat jamoasi aniq individlardan tashkil topadi. Tashkilot 
uchun  xodimlar tarkibi  qanday  ahamiyatga  ega.
Birinchidan,  u  mehnat taqsimotiga bevosita ta’sirini  o'tkazadi.  Bir xil tashkiliy 
va mehnat munosabatlari m a’lum bir mehnat jamoasida samarali, boshqasida esa - 
aksincha,  lekin samaradorlikning o‘zini baholashda bu  narsa hisobga olinmaydi.
Mehnat faoliyati qatnashchilarining xususiyatlari uning differensiatsiyasiga ham 
bogiiq.  Eng oddiy mehnat maqsadlari va xususiyatlari insonning malakasi va kasbiy 
sifatlarini hisobga oigan holda boiinadi.
Mehnat  jamoasi  xodimlarining  o ‘zgarishi  tashkil  topgan  aloqalami  buzishga 
qodir.  Masalan,  mehnat  jamoasida  yangi  a’zolaming  paydo  boiishi,  tashkilotni 
kuchaytiradi  yo  zaiflashtiradi  yoki  hech  qanday  ta’sir  o'tkazmaydi.
Ikkinchidan,  xodimlar  tarkibi  nisbiy,  salbiy  va  neytral  ijtimoiy  samaraga  ega 
boiadi.  Umumiy mehnat dalili, inson o ‘rtasidagi aloqalarlar xodimlarga yo qoniqish, 
g'ayrat  olib  kelishi  yoki  xodimlaming  hissiyotlarini  yo‘qotishi,  yoki  hech  qanday 
ta ’sirsiz  boiishi  ham  mumkin.  Xodimlar  ham  o'zaro  ta’sirga  yoki  o‘z  ishida 
yakkaxonlikka intiladi.
Uchinchidan,  tashkilotning  m a’muriy  tarkibini  inobatga  olmasdan,  personal 
yakka  va guruhiy birinchilikni yoki  etakchilik spetsifik  holatini,  mehnatga boigan 
munosabatni, jamoada ma’naviy boyliklami barpo etadi. Tashkilotlarning bir-biriga 
o‘xshamasligini  ilk  (sardorlik)  xususiyatlari  belgilaydi.  Bunda  quyidagilar  hisobga 
olinadi.