S burxonov, O‘. Xudoyorov, Q. Norqulova, N. Ruzikulova, L. Goibova matematika umumiy o‘rta ta’lim maktablarining

Vaqt o‘lchov birliklari orasidagi munosabat
1.
 
Tug‘ilgan yil, oy va kuningizni ayting. Hozir necha 
yoshdasiz, ya’ni tug‘ilganingizga necha yil bo‘ldi?
 Yil 
–
Yerning Quyosh atrofida bir marta aylanib 
chiqishiga ketgan vaqt. 1 yil 12 oydan iborat. 
1 oy 31 yoki 30 sutka. Fevral 
–
 28 yoki 29 
sutka. 1 yil 365 yoki 366 sutka. 
2.
Yil qaysi oydan boshlanadi. Yilning yarmi tugadi 
va ikkinchi yarmi boshlandi. Birinchi yarim yil qaysi 
oydan boshlanib, qaysi oyda tugaydi? Ikkinchi yarim 
yil­chi? Birinchi va ikkinchi yarim yildagi kunlar soni 
tengmi? Ularni hisoblab taqqoslang.
 3.
a) soatlarda ifodalang: 4 sutka; 11 sutka; 240 minut; 
3600 sekund.
b) sutkalarda ifodalang: 48 soat; 96 soat; 4 hafta. 
d) yillarda ifodalang: 36 oy; 84 oy; 144 oy, 240 oy.
4.
a) Quyidagilar bir soatning qancha qismini tashkil 
etadi: 1 minut; 10 minut; 30 minut; 60 minut.
b) Quyidagilar bir metrning qancha qismini tashkil 
etadi: 1 cm; 20 cm; 30 cm; 50 cm.
5.
Har bir shaklda nechta kvadrat santimetr borligini 
sanang. Har bir shaklning yuzi nechaga teng?
6.
Nafisa musiqa to‘garagiga qatnashish uchun bir 
http://eduportal.uz

---

166
kunda 120 minut sarflaydi. Bu vaqtning 
3
4
qismini 
musiqa o‘rganishga, 
1
4 qismini esa u yerga borib­
kelishga sarflaydi. U qancha vaqt to‘garakda bo‘ladi?
 7.
Rasm asosida masala tuzing va yeching:
 8.
x
= 0 ga teng bo‘lsa ifodaning qiymatini toping:
(5347 + 2136) – 4026 + 
x
· 47
7804 – (5265 – 3139) + 
x
: 25 
 9. 
Maktabda har bir dars 45 minutdan davom etadi. 
Birin chi va ikkinchi darsdan keyin 5 minutdan tanaffus, 
uchinchi darsdan keyin esa 15 minut tanaffus 
bo‘ladi. Birinchi dars bosh langandan to‘rtinchi dars 
tugaguncha qancha vaqt o‘tadi?