S. A. Salixov «patentshunoslik, litsenziyalash va sertifikatlash» fanidan Darslik toshkent – 2010

ISO
- xalqaro standartlash tashkiloti;
MEK
- xalqaro texnik korxonasi;
MIK
- xalqaro markaziy banki;
209

---

ASMO
- standartlashtirish va metrologiya bo’yicha arab mamlakatlarining 
tashkilotlari;
KOPANT
- Janubiy Amerika standartlashtirish qo’mitasi.
Xalqaro standartlarni bunyod etishda ma’lum bir tovar ishlab chiqarishni 
ko’zda tutib davlatlar kelishib shu mahsulot va tovarga ishlab chiqarish uchun shu 
tovarni bunyod etadigan mutaxassislar xalqaro standartlarni yaratadi. 
Respublikamizda mahsulot sifatini oshirishda ko’pgina ishlar olib borilmokda chet 
el investitsiyalari joriy kilinmokda. Jumladan AQSh, Yaponiya, Germaniya, 
Janubiy Koreya, Chexiya, Fransiya, Gollandiya, Turkiya va boshqa mamlakatlar 
bilan qo’shma korxonalar qurilgan.
Ixtisoslashuv tovarlarni sifatli chiqarish va arzonga tushurish shartidir. Shu 
sababli universal ya’ni hamma ish bilan mashg’ul firmalar bo’lmaydi, ular bir yoki 
bir necha tovarlar ishlab chiqarish sohasida ixtisoslashadi. Ixtisoslashuvning ikki 
afzal tomoni bor.
-birinchidan mehnat unumdorligini oshiradi, harajatlarni pasaytirib foydani 
oshirish imkonini beradi.
-ikkinchidan sifatli tovar chiqarishni binobarin tovarni bozorda yaxshi 
sotilishini ta’minlaydi.
Resurslar sarfi texnika-texnologiya darajasiga bog’liq bo’ladi. Bu daraja 
qanchalik yuqori bo’lsa ehtiyojlarni qondirish shu qadar kam resurslar talab qiladi 
yoki aksincha. Masalan, eski texnologiya sharoitida o’n sumlik mahsulot olish 
uchun 1 kvt elektor energiya sarf qilinsa ilg’or texnologiya sharoitida 0.5 kvt 
sarflanadi, demak energoresurs birligi evaziga ikki barobar ko’p mahsulot olinadi. 
Sanoatdagi ilg’or tajriba hamda ilmiy ma’lumotlarning kengayishi, chiqarilayotgan 
mahsulot sifatini oshirish uchun kourashning navbatdagi butunlay yangi bosqich 
uchun shart-sharoitlar mavjudligini ko’rsatadi.