S. A. Salixov «patentshunoslik, litsenziyalash va sertifikatlash» fanidan Darslik toshkent – 2010

2.8. Tovrlarni sifat tizimini sertifikatsiyalashning o’tkazish bosqichlari.
2.8.1. Tovarlarni sifat ko’rsatkichlarini belgilovchi me’yoriy hujjatlar. 
2.8.2. Tovarlarni sertifikatlashtirish sohasida ISOning faoliyati.
2.8.1. Tovarlarni sifat ko’rsatkichlarini belgilovchi me’yoriy hujjatlar.
Ishlab chiqarish korxonalarida ishlab chiqilayotgan turli xil mahsulotlar 
muayyan sifat ko’rsatkichlariga javob berishi kerak. Sifat ko’rsatkichlari esa 
ma’lum belgilangan talablarga muvofiq (mos) kelishi lozim. Muvofiqlik o’z 
navbatida ma’lum standartga yoki boshqa me’yoriy hujjatlarga mos kelishini talab 
qiladi. Muvofiqlikni sertifikatlashtirish mumkin. Ho’sh sertifikatlashtirish 
tushunchasi nima?
Sertifikatlashtirish deganda kerakli ishonchlilik bilan mahsulotning muayyan 
standartga yoki texnikaviy hujjatga muvofiqligini tasdiqlaydigan faoliyat 
tushuniladi. Sertifikatlashtirishi tushunchasi birinchi marta Xalqaro 
standartlashtirish tashkiloti kengashining sertifikatlashtirish masalalari bo’yicha 
maxsus qo’mitasi tomonidan ishlab chiqilib, uning standartlashtirish, 
sertifikatlashtirish va sinov labaratoriyalarining akkreditlash sohalaridagi asosiy 
atamalari va ularning qoidalari qo’llanmasiga kirgazilgan. Qayta ishlangan xalqaro 
standartlashtirish tashkilotining qo’llanmasida sertifikatlashtirishi atamasining 
faqatgina izohlari berilgan:
Sertifikatlashtirish umumiy atama bo’lib, mahsulot, texnologik jarayon va 
xizmatlarning sertifikatlashtirishda uchinchi tomonni qatnashishi tushuniladi. Sifat 
tizimini baholash sohasidagi taraqqiyot sifat tizimini sertifikatlashtirish bo’yicha 
yangi tushuncha zaruriyatini tug’dirmoqda.
Muvofiqlik atamasi mahsulot, jarayon, xizmatga belgilangan barcha talablarga 
rioya qilishni o’z tarkibiga oladi. Bunda muvofiqlikning uchta ko’rinishi 
muvofiqlik bayonoti. Muvofiqlikni attestatlash, muvofiqlikni sertifikatlashtirishni 
belgilaydi. Muvofiqlik bayonoti deb yetqazib beruvchining mahsulot, jarayon va 
xizmatlarning aniq bir standartga yoki boshqa me’yoriy hujjatga to’la-to’kis 
muvofiqlik haqida butun ma’suliyatini o’z ustiga olganligini bayon etishga 
aytiladi. Bu ma’suliyatni so’ngi vaqtlarda o’z-o’zini sertifikatlashtirishi 
tushunchasi bilan almashayotgani qayd qilinmoqda. O’z-o’zini sertifikatlashtirish 
deganda mahsulot ishlab chiqaruvchi tomon butun ma’suliyatini o’ziga olgan holda 
sertifikatlashtirishni o’zini o’tkazadi.
 
Muvofiqlikni attestatlash uchinchi tomon 
tarafidan sinov labaratoriyasining bayonoti tushunilib, ma’lum namuna mahsulotga 
bo’lgan parni belgilovchi ma’lum standartlar yoki boshqa hujjatlar bilan bog’liq 
ekanligini bayon etishga aytiladi.