S a m a r q a n d d a V l a t u n I v e r s I t e t I r a h m o n q u L o r z I b e k o V

dalolat beradi.
To‘g‘ri, Sayqaliy dostonining asl sarchashmasi xalq og‘zaki
ijodi boiganligi sababli unda g'ayritabiiy kuchlar, sehrh-fantastik
epizodlar tasviri ham muhim o'rin tutadi.
Asarga xos boigan shu xususiyatlarga asoslanib bo'lsa kerak,
ayrim tadqiqotchilar uni xalq kitoblari sirasiga qo'shadilar. Biz ayrim
ishlarda «Bahrom va Gulandom» dostoni o'z ahamiyati bilan O'rta
Osiyoda keng tarqalgan xalq kitoblaridan biridir1 degan, fikrlami
uchratamiz. Lekin bu asar folklor bilan yozma adabiyot orasida
turib, o'zining ko'p xususiyatlariga ko'ra ularning o'zaro aloqasini
namoyish etuvchi ko'prik holatini olgan boisa-da, uni xalq kitobi
1 
Р.Маҳмудова. Халқ китоблари ва айрим қиссалар. || «Адабий мерос»,
1971, 2-сон, 255-бет.

---

namunasi emas, doston deb bilish kerak. Asarda yozma dostonchilikka
xos xususiyatlar: uning aruz vazni va masnaviyda yozilishi, lirik
janrdagi she’rlarning klassik she’riyatga xos poetikasi, shoiming
an’anaviy, kitobiy individual usullari ustun turadi. U shu
xususiyatlari bilan Haydar Xorazmiyning «Gul va Navro'z»,
Duibekning «Yusuf va Zulayxo», Majlisiyning «Qissai Sayfulmuluk»
kabi asarlariga o'xshab ketadi. Lekin ulardan doston tili va uslubining
ancha yengilligi, folklor asarlariga xos jihatlaming ko'zga tashlanishi,
birmuncha ommabopligi bilan farq qiladi.
Dostonning qisqacha mazmuni quyidagicha:
Rum podshohi qarigan chog'ida farzand ko'rib, nomini Bahrom
qo'yadi. Bahrom nihoyatda aqlli va dono yigit bo'lib etishadi. Otasi
uni davlat idora ishlariga tortmoqchi boiganida, Bahrom ko'nmaydi
va ov bilan mashg'ul bo'ladi. Ovda yurgan chog'ida oldidan kiyik