S a m a r q a n d d a V l a t u n I v e r s I t e t I r a h m o n q u L o r z I b e k o V

Navoiy g'azallariga G‘oyibiy, Sayidiy, Volehiy, Mulla Nafas
bog‘lagan muxammaslar, naziralar o‘zbek va turkman Adabiyotlari
orasidagi yaqinlik hamda ijodiy aloqalaming ko‘rinishlaridandir.
Nurmuhammad Andalib go‘zal link asarlari, jonbaxsh dostonlari
bilan ikki qardosh xalq mumtoz adabiyotining rivojiga muhim hissa
qo'shgan. Andalib asarlarini ikki qardosh xalq vakillari sevib
o‘qimoqda, olimlari esa o‘iganib kelmoqda. 0 ‘zbek va turkman olimlari
Andalib merosi haqida yaratgan tadqiqotlarida u o‘zbek va turkman
Adabiyotlarining yaqinligini ifodalagan siymo sifatida talqin
etilmoqda.
Hayotiga oid ma’lumotlar.
 Nurmuhammad Andalib (bulbul)ning
ismi, tug‘ilgan joyi va hayoti haqidagi qisqa qaydlar uning «Yusuf
va Zulayxo» dostonining kirish qismida keltirilgan. Shu dostondagi
to‘qson olti misrali masnaviyda:
Ismim edi Nurmuhammad g'arib,
So'zda taxallusim edi Andalib.
Shahrimiz Uganch viloyat edi.
Xonimiz Shohgbzi himoyat edi...
Bo yia Qaramozi erur joyimiz,
Zikri xudo ishqila dilxohimiz—
Barcha xaloyiq ichra mening ishim,
Yetibdur ellik beshga mening yoshim...
Munisning «Firdavs ul-iqbol» asarida keltirilishciha, Andalibning
yuqoridagi misralarida nomi keltirilgan hukmdor Shohg'ozi atiga
ikki yil hukmdorlik qilib, 1767 yili oidirilgan ekan. Bundan
Andalibning 1711—1712 yillar mobaynida tug‘ilganligi ma’lum
bo‘ladi. Biroq uning vafoti sanasi ma’lum emas. Ba’zi tadqiqot
asarlarida uning 1770—1771 yili vafot etganligi taxmin qilinadi. U
Xiva madrasalarida o ‘qib, o‘z zamonasining zukko shoirlaridan biri
bo‘lib kamol topadi.

---

Poetik mahorati.