S a m a r q a n d d a V l a t u n I v e r s I t e t I r a h m o n q u L o r z I b e k o V


Eng ko'ngul, kimsakim sent sevmas



Download 5,54 Mb.
Pdf ko'rish
bet185/193
Sana01.07.2022
Hajmi5,54 Mb.
#724679
1   ...   181   182   183   184   185   186   187   188   ...   193
Bog'liq
orzibekov rahmonqul o\'zbek adabiyoti tarixi

Eng ko'ngul, kimsakim sent sevmas,
Qoch, oning tegrasiga aylanma.
Ki nasihat qilurda o'tkanlar
Dedilar: «Sevmaganga suykanma».
Ogahiy qit’alari ichida siyosiy ohangdagi, hukmdorlarni, 
o‘ylamay ish tutib xalq g‘azabiga yoiiquvchilami hushyorlikka da’vat 
etuvchi namunalar bor. U 1842 yili qoraqalpoqlaming Oydo‘st 
rahbarligida ko‘tarilgan qo‘zg‘olonining shafqatsizlarcha bostirilishi 
munosabati bilan mana bu qit’ani yaratadi. Qit’a siyosiy-aforistik asar 
darajasidadir:
Agar jam ’ о ‘Isa uchqun bir makong'a,
Bo'lur, albatta, otashgoh paydo.
Va gar har soridin yig'nalsa qatra,
Bo‘lur tadrij ila to fon huvaydo.
Uning qit’alari ichida 6 misrali, qofiyalarida tajnislar ishlatilganlari 
ham bor. Shunday bir qit’asida «yuzman» tajnisi —
«yuk, botmon, 
suzmayman, yuz o‘girmayman, qavmdanman» ma’nolarida qo‘llanadi. 
Uni uch baytli qit’a-tuyuq deb atash ham mumkin. 0‘zbek adabiyotida 
tajnisli g'azal namunalari borligini hisobga olgan holda, Ogahiyning 
bu she’rini tajnisli qit’a deb atash ma’qulroqdir. Uning vazni ham 
shuni taqozo etadi:
Agar ishq ichra tushsa boshim uzra g'am yuki yuz man. (botmon)
Uyurmasman oni chekmakda aslo yolqibon yuz man.
Rizoyi yor ila yuz yil balo to'fonida qolsam,
Chiqay deb amnu rohat sohiliga bir nafas yuz man. (suzmayman)
Agar xasmim mening о ‘Isa y o ‘q g ‘amim bir zarracha andin,
Ki atrok ichra biri mingga g ‘olib o ‘lg‘uchi yuz man.


Uning qit’alarida insofsiz, shafqatsiz, xasis, dunyoparast shaxslar 
satira ostiga olingan. Bunda u Navoiy qit’alaridagi «falon»lar 
nafratlangan usulni qo'llaydi. Forma, usul eski, lekin mavzu, unda 
ifodalangan fikrlar yangi tarixiy sharoit mahsuli, ulaming tili, uslubi 
ancha sodda, ommabop:

Download 5,54 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   181   182   183   184   185   186   187   188   ...   193




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish