С а д р и д д и н а й н и й э с к и м а к т а б

манфаати то.монига бурилиб, осойишталик ва тўқчилик юз берар,
деб ўйлар эди.
Одина ўзининг бу некбинлигида' ҳақли эди. Чунки февраль
инқилоби чогларида оммадаги шодлик намойишлари ҳар кимни
шундай некбинликка солар эди.
Х,ақиқатда бўлса бу некбинлик қуруқ гумон ва бўш хаёлдан бош-
қа нарса эмас эди. Чунки подшо тахтидан туширилган бўлса ҳам
сармоядорлик бурунгидек ўз жойида барқарор эди. Подшо замонасида
ҳу.кумат сармоядорлар ва катта ер эргалари ноғорасига қандай ўйнаса,
февраль инқилобидан кейин ҳам ҳақиқий ҳоким сармоядорлик эди.
Мамлакатнинг ҳокими сармоядорлар бўлиб, ҳар бир иш улар-
нинг ихтиёрида бўлгандан кейин уларнинг зарарида бўлган иш-
чилар манфаати қандай қилиб юзага чиқа олар эди? Қандай қилиб
сармоядорлар ўз қўллари ва ихтиёрлари билан ўз чўнтакларини
бўшатиб, ишчиларнинг оч қоринларини тўйгазар эдилар?
Албатта, сиёсий тарбия олган ишчилар бу ганларни билар ва сар-
моядорларни қувлаб, ҳакимиятни ўз қўлларига олиш йўлида ури-
нар эдилар. Аммо сиёсий савол нари турсин, алифбе саводи ҳам бўлма-
ган бнзнинг Одинадек ишчилар бундай чуқур ўйлай олмас эдилар.
Одина мана шундай зўр умидлар билан заводга киргач, син-
чиклаб қарасаки, хўжайин ва пудратчининг кирдори, ишчилар-
нинг хор-зорликлари ўтган йиллардагидек, ёлғиз номлар, унвон-
лар ва лақаблар бошқаланган.
Чунончи, ишчилар учун ишчилар қўмитаси тузилиб, унинг
мусулмон шуъбасида бошлиқ бўлиб иудратчи Қурбон Али ўтир-
ган. Хўжайин, ўша бурунги хўжайин, фақат шу қадаргина фарқ
қилганки агар ишчилар унга ариза ёзмоқчи бўлсалар, аввалгидек,
«жаиоби хўжайнн», деб ёзмасдан, «муҳтарам ватандош» унвони
билан ёзадилар. Бошқа ишлар ҳам шу йўсинда бултургича эди.
Одина ўз уйидан айрилганда кўнгил қўйган яккаю ягона Гул-